Bổ sung quy định thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư nhằm thu hồi vốn

Dự thảo Luật Đường bộ được Chính phủ trình Quốc hội bổ sung quy định thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư nhằm luật hóa chủ trương thu hồi vốn đầu tư công để hoàn trả vào ngân sách. Vấn đề này đã được Bộ Giao thông vận tải khởi động hai năm nay.

Theo đó, việc thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư thực hiện theo chủ trương Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan xây dựng phương án thu hồi vốn đầu tư để hoàn trả vào ngân sách với các dự án đường cao tốc đầu tư bằng ngân sách.

Tuy nhiên, pháp luật hiện chỉ quy định thu tiền sử dụng dịch vụ đường bộ các dự án đầu tư để kinh doanh (dự án BOT) theo cơ chế giá; chưa có quy định pháp luật về thu tiền sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư và quản lý theo cơ chế giá hay phí.

Thủ tướng yêu cầu cân nhắc kỹ việc thu phí đường cao tốc Nhà nước đầu tưĐỌC NGAY Do vậy, vừa qua Bộ Giao thông vận tải đề xuất thực hiện thí điểm thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư theo cơ chế phí tối đa 5 năm cho đến khi quy định pháp luật về thu phí sử dụng đường cao tốc được Quốc hội thông qua.

Để có cơ sở pháp lý thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, dự thảo Luật Đường bộ đã bổ sung quy định về thu phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư theo số km xe chạy trên đường. 

Đồng thời, bổ sung quy định thu phí đường cao tốc do nhà đầu tư chuyển giao cho Nhà nước theo hợp đồng dự án đối tác công tư (PPP).

Trước đó, khoảng đầu tháng 5/2023, Bộ Giao thông vận tải đề xuất cho phép 9 tuyến đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư hoàn thành và đưa vào khai thác trước năm 2025 thực hiện thí điểm theo cơ chế phí.

Cụ thể, 9 tuyến đường bộ cao tốc được đề xuất áp dụng cơ chế thí điểm đó là: cao tốc TP.HCM - Trung Lương, 8 đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 , gồm: Cao Bồ - Mai Sơn; Mai Sơn - Quốc lộ 45; Quốc lộ 45 - Nghi Sơn; Nghi Sơn - Diễn Châu; Cam Lộ - La Sơn; Vĩnh Hảo - Phan Thiết; Phan Thiết - Dầu Giây; cầu Mỹ Thuận 2.

Với tiến độ các dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017 - 2020 nêu trên, đến nay đã đưa vào khai thác 4 dự án với tổng chiều dài 265km, gồm: Cao Bồ - Mai Sơn (dài 15,2km) và Cam Lộ - La Sơn (98,3km). Cuối tháng 4 vừa qua, Bộ Giao thông vận tải tổ chức khánh thành đưa vào khai thác hai dự án thành phần đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 53km và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây dài 99km đi qua địa phận các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Bình Thuận, Đồng Nai.

Dự kiến đến ngày 19/5 tới đây sẽ khánh thành thêm đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết dài 101km. Còn lại dự án thành phần Quốc lộ 45 - Nghi Sơn (dài 43,28km), Nghi Sơn - Diễn Châu (dài 50km) và dự án thành phần cầu Mỹ Thuận 2 và đường dẫn hai đầu (dài 6,01km) dự kiến hoàn thành quý 3, 4/2023.

Thời gian thực hiện thí điểm được kiến nghị áp dụng cho đến khi quy định pháp luật về thu phí sử dụng đường cao tốc được Quốc hội thông qua. Cũng theo Bộ Giao thông vận tải, mức thu phí 9 tuyến cao tốc này sẽ được xác định trên 3 nguyên tắc.

- Mức thu phù hợp với lợi ích và khả năng chi trả của người sử dụng đường cao tốc.

- Mức thu được xây dựng trên cơ sở tổng số phí thu được sau khi bù đắp chi phí tổ chức thu phải đảm bảo còn dư để cân đối vào ngân sách nhà nước.

- Mức thu được tính toán theo từng đoạn, tuyến đường bộ cao tốc cụ thể để đảm bảo phù hợp với điều kiện khai thác, kinh tế - xã hội theo từng khu vực.

Về phương pháp tổ chức thu phí, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị áp dụng toàn diện thu phí không dừng, đa làn liên thông giữa các đoạn, tuyến cao tốc và giữa các dự án do Nhà nước đầu tư cùng các dự án PPP. Số tiền thu được sau khi trừ chi phí tổ chức thu, sẽ nộp trực tiếp vào ngân sách nhà nước.