Cảnh báo nguy cơ gia tăng các tai nạn thương tâm do làm pháo lậu dịp cuối năm

Dịp cuối năm, hàng loạt những vụ nổ thương tâm liên quan đến chế tạo, sử dụng pháo xảy ra tại nhiều địa phương đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng chế tạo, sử dụng pháo đang nhen nhóm trở lại.

Hàng loạt vụ việc đau lòng liên quan đến chế tạo, sử dụng pháo

Sáng 3/12 vừa qua, nam sinh lớp 11 tên là H.L.V. ở thôn xã Đồng Cốc (Lục Ngạn, Bắc Giang) nhập viện trong tình trạng sốc, mất máu. Theo bác sĩ chuyên khoa II Trần Nhật Hùng, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang - người trực tiếp phụ trách ca phẫu thuật thì V bị chấn thương mặt, dập nát bàn tay và nhiều bộ phận khác...

Sau 6 ngày điều trị tích cực, có những lúc V. đứng trước làn danh sinh tử, nạn nhân đã giữ được mạng sống nhưng bị rất nhiều tổn thương trên cơ thể.

Khoảng 17h ngày 7/12, tại xã Văn Hải, huyện Kim Sơn (Ninh Bình) xảy ra vụ nổ do chế tạo pháo gây ra. Nạn nhân là chị M.T.X. (SN 1993, trú thị trấn Bình Minh) và chị L.T.G. (SN 1995, trú xã Kim Mỹ), tử vong tại chỗ. Một cháu bé khác cũng bị thương trong vụ việc.

Theo hồ sơ điều tra, anh Nguyễn Văn Linh (SN 1996, trú thị trấn Bình Minh, huyện Kim Sơn) thuê ngôi nhà của với mục đích để ở và kinh doanh.

Trong quá trình thuê nhà, Linh đặt mua 20kg thuốc pháo, dây cháy chậm trên mạng xã hội đưa về căn nhà. Sau đó, thanh niên này thuê chị X. và chị G. đến chế tạo pháo bán kiếm lời. CSĐT Công an huyện đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "Chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép vật liệu nổ", tạm giữ Nguyễn Văn Linh để điều tra vụ việc.

Đến chiều ngày 13/12, một vụ nổ do quấn pháo tại Hải Phòng đã khiến em Phạm Mạnh Cường (18 tuổi) bị thương ở mặt và tay trái. Nạn nhân được đưa đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp, nhưng không qua khỏi. Tại hiện trường mái tôn gian bếp ngôi nhà số 1 đường Tân Vũ (phường Tràng Cát, quận Hải An) bị giật tung, đồ đạc rơi vỡ.

Vì sao hàng loạt vụ việc thương tâm đã xảy ra?

Theo Thượng tá, PGS. TS Doãn Xuân Hùng - Trưởng khoa Cảnh sát hình sự, Học viện Cảnh sát nhân dân (Bộ Công an) đánh giá tình hình mua bán pháo diễn ra trong cả năm, cuối năm tình hình buôn bán pháo diễn ra phức tạp hơn rất nhiều, có những trường hợp đặc biệt lớn. 

Trước những vụ việc tai nạn, cháy nổ do sử dụng pháo trên nhiều tỉnh thành trên cả nước liên tiếp xảy ra gây thiệt hại về người, PGS. TS Doãn Xuân Hùng chỉ ra những kẽ hở trên mạng xã hội, khiến cho việc buôn bán, chế tạo pháo nổ rất dễ dàng.

"Chỉ từ chiếc điện thoại di động các đối tượng có thể sử dụng để thực hiện hành vi buôn bán các loại hóa chất, pháo thông qua các trang mạng xã hội có lượng thành viên lớn như Zalo, Facebook hay Telegram. Thậm chí các đối tượng còn chào hàng ngay trên các chợ thương mại điện tử Lazada, Shopee..." Thượng tá, PGS. TS Doãn Xuân Hùng chia sẻ.

Trước vấn đề trên theo PGS Trần Hồng Côn - Khoa Hóa học của Trường Đại học Khoa Học Tự nhiên, ĐHQG Hà Nội cho biết, việc mua các loại hóa chất này hiện nay cực kỳ đơn giản ở các tiệm bán hóa chất thông thường bởi chúng đều là những hóa chất cơ bản. Việc làm ra loại thuốc nổ đen cũng rất dễ dàng tìm được công thức trên mạng, khi thành phần chỉ cần Kali nitrat, lưu huỳnh, than gỗ nghiền kết hợp với nhau".

PGS Trần Hồng Côn cũng ví việc bán các loại hóa chất cơ bản trên thị trường giống như mua con dao, sử dụng vào mục đích chính đáng thì không sao, nhưng dùng để làm việc nguy hiểm thì lại khôn lường.

Phân tích về những vụ nổ gây chết người, sập nhà trong thời gian qua, là một PGS Hóa học, ông Trần Hồng Côn đưa ra 2 nguyên nhân chính: "Những loại hóa chất trên rất dễ xảy ra phản ứng với nhau trong điều kiện thông thường khi bị trộn lên gây nổ. Cũng có thể các loại pháo trong đó là pháo lậu hoặc pháo tự làm cất giấu với số lượng lớn, chỉ cần bị cháy sẽ xảy ra những vụ nổ lớn".

Chế tạo, sử dụng pháo có thể tù chung thân

Theo Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Kết nối cho biết: Cá nhân vi phạm về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, ngoài ra cá nhân, tổ chức vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả.

Tùy tính chất và mức độ vi phạm, hành vi vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng pháo có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ.

Theo đó, người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ, tùy vào tính chất, mức độ mà người thực hiện hành vi vi phạm sẽ bị phạt từ 1 năm đến 20 năm tù hoặc tù chung thân.

Trong trường hợp tàng trữ pháo gây cháy nổ, thiệt hại về người và tài sản. Bộ luật Hình sự đã quy định rất rõ hành vi tàng trữ chất liệu nổ nếu gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe, hoặc gây thiệt hại về tài sản, tùy từng mức độ thiệt hại, cá nhân có hành vi tàng trữ sẽ bị xử lý hình sự tương ứng về Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ quy định tại Điều 305, Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng phân tích.

Ngoài ra, cá nhân vi phạm còn phải thực hiện trách nhiệm bồi thường cho những thiệt hại xảy ra, mức bồi thường thiệt hại có thể do các bên bồi thường theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Việc buôn bán, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ, vật liệu nổ gây tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe, tính mạng của con người. Vì vậy, mỗi cá nhân cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo mọi người đón Tết an toàn.

Nếu phát hiện các trường hợp cố ý vi phạm quy định về phòng, chống pháo nổ, vũ khí, vật liệu nổ, mỗi người cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để xử lý kịp thời theo quy định.