Chi phí sở hữu và sử dụng xe điện có thực sự rẻ hơn xe dùng động cơ đốt trong?

Những người đam mê xe điện có thể cho rằng xe điện rẻ hơn về chi phí nhiên liệu và bảo trì, do đó việc sở hữu và vận hành chúng chắc hẳn rẻ hơn so với xe xăng. Tuy nhiên, khi tiến hành nghiên cứu các loại chi phí thì kết quả chỉ ra điều ngược lại.

Để nghiên cứu xem liệu một chiếc xe điện có thực sự rẻ hơn so với xe dùng động cơ đốt trong để có thể sở hữu và sử dụng làm phương tiện di chuyển hàng ngày hay không, tạp chí Car and Driver đã lựa chọn tìm hiểu về hai mẫu xe ở thị trường Mỹ có sẵn cả hai hệ truyền động: Hyundai Kona và Kona Electric; Ford F - 150 và F - 150 Lightning.

Nhóm nghiên cứu đã tiến hành so sánh chi phí vận hành của những dòng xe này từ các nguồn đáng tin cậy. Họ quyết định xem xét tổng chi phí sở hữu trong 3 năm đầu tiên. Với mục đích so sánh rõ ràng nhất có thể, chi phí tài chính hoặc phí bảo hiểm sẽ không được bao gồm trong phân tích này.

• Giá mua ban đầu

Nghiên cứu được bắt đầu với giá mua. Giá mua (bao gồm phí vận chuyển) của 4 dòng xe như sau:

Huyndai Kona : 22.595 USD (khoảng 550 triệu đồng)

Hyundai Kona điện : 35.295 USD (khoảng 860 triệu đồng)

Ford F - 150 : 40.960 USD (khoảng 998 triệu đồng)

Ford F-150 Lightning : 54.769 USD (hơn 1,3 tỷ đồng)

• Chi phí bảo trì

Để tính toán chi phí bảo trì, nghiên cứu đã sử dụng phân tích Your Driving Costs (Chi phí lái xe) năm 2022 của AAA. Phân tích này chỉ ra số tiền bạn phải trả cho mỗi lần bảo dưỡng xe. Chi phí được tính vào các phân khúc thị trường (sedan, SUV, Pickup, EV, v.v.) cho các hạng mục dịch vụ như lốp, phanh, thay dầu và sửa chữa trong khoảng thời gian 5 năm.

Đúng như dự đoán, nếu không thay dầu hoặc bảo dưỡng động cơ khác, xe điện sẽ có chi phí bảo trì rẻ hơn. Chi phí bảo trì cho mỗi dặm và trên toàn bộ 45.000 dặm (quãng đường đi được trong 3 năm) như sau:

Hyundai Kona : 0,0984 USD (2.400 đồng) mỗi dặm / 4.428 USD (108 triệu đồng)

Hyundai Kona Electric : 0,0794 USD (1.900 đồng) mỗi dặm / 3.573 USD (87 triệu đồng)

Ford F - 150 : 0,0933 USD (2.300 đồng) mỗi dặm / 4.199 USD (102 triệu đồng)

Ford F - 150 Lightning : 0,0794 USD (1.900 đồng) mỗi dặm / 3.573 USD (87 triệu đồng)

• Mức sử dụng năng lượng

Để tính toán mức sử dụng năng lượng của cả 4 dòng, nghiên cứu đã sử dụng đơn vị gallon và kilowatt - giờ. Đối với cả hai đơn vị này, số càng thấp thì xe càng hiệu quả. Có thể thấy, cả hai chiếc Hyundai đều hoạt động hiệu quả hơn F - 150, điều này được mong đợi ở những chiếc SUV cỡ nhỏ hơn so với những chiếc xe tải cỡ lớn.

Hyundai Kona : 3,1 gal / 100 dặm

Hyundai Kona Electric : 27 kWh / 100 dặm

Ford F - 150 : 5,0 gal / 100 dặm

Ford F - 150 Lightning : 48 kWh/100 dặm

• Chi phí xăng dầu

Đối với chi phí xăng dầu, nghiên cứu đã sử dụng giá xăng trung bình toàn quốc vào tháng 9/2022: 3,70 USD/gallon xăng (tương đương khoảng 24.000 đồng/lít) mà cả Kona và F - 150 đều áp dụng. 

Đây là chi phí vận hành chiếc Kona và F - 150 chạy bằng xăng để đi được 45.000 dặm:

Huyndai Kona : 5.162 USD (khoảng 126 triệu đồng)

Ford F - 150: 8.325 USD (khoảng 203 triệu đồng)

• Chi phí sạc

Để xác định chi phí sạc tại nhà, nghiên cứu đã sử dụng mức phí trung bình là 0,1546 USD/kWh tại Mỹ vào tháng 7/2022. Tuy nhiên, giá điện ở Mỹ rất khác nhau. Vào năm 2020, Louisiana chỉ phải trả 0,0751 USD/kWh trong khi giá điện của Hawaii ở mức cao ngất ngưởng là 0,2755 USD/kWh. Vì vậy, giá sạc tại nhà được quyết định bởi nơi người sở hữu xe sinh sống.

Một phần khác của vấn đề sạc xe điện là sự phân chia giữa sạc tại nhà và sạc bên ngoài. Một nghiên cứu vào tháng 6/2021 về hành vi của người tiêu dùng xe điện của Viện Nhiên liệu cho thấy 70 - 80% quá trình sạc diễn ra ở nhà.

Vì vậy, nghiên cứu này đã thực hiện chia tỷ lệ 80 - 20 tương đương sạc tại nhà - tại nơi làm việc hay nơi công cộng. Giá điện cần thiết để sạc đủ cho 2 xe đi được 45.000 dặm:

Huyndai Kona Electric : 2.548 USD (khoảng 62 triệu đồng)

Ford F - 150 Lightning: 4.529 USD (khoảng 110 triệu đồng)

• Khấu hao

Phần dữ liệu cuối cùng ảnh hưởng đến chi phí sở hữu của bất kỳ chiếc xe nào là khấu hao. Đây là một dữ liệu khó xác định, vì dự đoán khấu hao là một phỏng đoán có căn cứ dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ, nhu cầu của khách hàng, tình trạng sẵn có của phương tiện, danh tiếng thương hiệu.

Huyndai Kona: 9.795 USD (khoảng 239 triệu đồng)

Hyundai Kona Electric: 15.305 USD (khoảng 373 triệu đồng)

Ford F - 150: 13.981 USD (khoảng 341 triệu đồng) 

Ford F - 150 Lightning: 15.738 USD (khoảng 383 triệu đồng)

Kết quả tính toán cho thấy mẫu Ford F - 150 Lightning chạy điện có chi phí rẻ hơn 2.664 USD (65 triệu đồng) so với bản chạy xăng, nhưng Hyundai Kona thuần điện lại tốn kém hơn 2.041 USD (50 triệu đồng) so với bản thuần xăng tương ứng.

Thực tế, một nghiên cứu mới đây của J.D Power, được đăng tải trong mục E - Vision Intelligence Report cũng cho kết quả gần tương tự. Theo đó, nghiên cứu đã chỉ ra một trong những khó khăn mà ngành công nghiệp xe điện trên khắp thế giới phải đối mặt, đó là sự chênh lệch chi phí giữa xe điện và xe xăng.

Nghiên cứu này cho thấy chi phí sử dụng trong vòng 5 năm của một dòng xe điện cao cấp sẽ tốn kém hơn khoảng 7 triệu đồng so với xe sử dụng động cơ đốt trong. Trong khi chênh lệch chi phí ở phân khúc cao cấp chỉ khoảng 0,4% thì con số này đã tăng lên 18% (hơn 230 triệu đồng) đối với dòng xe điện phổ thông, so với xe sử dụng động cơ đốt trong, trong 5 năm sử dụng.

Thực tế cho thấy các nhà sản xuất thường cho ra mắt những mẫu xe điện cao cấp trước, rồi sau đó mới là những dòng xe có giá thành hợp lý, dễ tiếp cận hơn. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng hiện nay có đến 76% xe điện thuộc phân khúc hạng sang.

Mẫu xe điện Mercedes - Benz EQB có chi phí sử dụng trong 5 năm là khoảng 72.107 USD (khoảng 1,76 tỷ đồng), trong khi đó, mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong tương ứng chỉ tiêu tốn khoảng 71.420 USD (khoảng 1,74 tỷ đồng), có nghĩa mức chênh lệch rơi vào khoảng 687 USD (khoảng 16,7 triệu đồng).

Tuy nhiên, mẫu Ford Mustang Mach - E có chi phí sử dụng trong 5 năm là koant 67.719 USD (khoảng 1,65 tỷ đồng), chênh lệch tới 16.000 USD (khoảng 390 triệu đồng) so với chi phí của một dòng xe sử dụng động cơ đốt trong tương tự, trong cùng khoảng thời gian sử dụng.

Tại Việt Nam cũng như các quốc gia khác trên thế giới, xe điện ngày càng nhận được sự đón nhận của nhiều khách hàng, nhất là những khách hàng trẻ tuổi. Tuy nhiên, xe ô tô điện vẫn tồn tại một số điểm yếu khiến việc thay thế xe sử dụng động cơ đốt trong vẫn còn là câu chuyện ở tương lai.