Dân số Việt Nam bỏ tiền vào quỹ đầu tư chứng khoán chỉ 0,25% thấp hơn Thái Lan, Malaysia

Tổng giá trị tài sản ròng của các quỹ đầu tư chứng khoán mới chiếm tỷ trọng nhỏ so với GDP, số lượng nhà đầu tư tham gia mới chiếm 250.000 nhà đầu tư, chiếm 0,25% dân số, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia…

Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho biết, sau năm 2022 đầy biến động với ngành quỹ, các khó khăn của ngành quỹ dần được gỡ bỏ, nhiều quỹ mở đã ghi nhận hiệu quả kinh doanh tăng trưởng cao hơn so với bình quân thị trường, các quỹ mở đang dần thể hiện sự nhạy bén trong việc nắm bắt thời cơ tăng trưởng và khả năng quản trị rủi ro danh mục.

Với mức độ tăng trưởng tài khoản giao dịch và số lượng các quỹ mở mới IPO, hoạt động dịch vụ cho quỹ mở tại VSDC vẫn đang tiếp tục mở rộng. Điểm tích cực là số lượng các quỹ tham gia, tần suất giao dịch… đều ghi nhận tăng lên, đặc biệt là quỹ mở.

VSDC cũng kỳ vọng ngành quỹ không chỉ tăng về số lượng mà chất lượng cũng sẽ tăng trong thời gian tới, sản phẩm liên quan đến ngành quỹ ngành càng dồi dào hơn, mang lại hiệu quả cao hơn… cho nhà đầu tư.

Tính đến đầu tháng 11, nhiều quỹ mở ghi nhận hiệu quả kinh doanh cao so với bình quân thị trường. Một số quỹ ghi nhận tăng trưởng trên 30% như VinaCapital-VESAF, SSISCA, VCBF-MGF, DCDS, DCBC...

VSDC đang cung cấp dịch vụ đại lý chuyển nhượng cho 53 quỹ mở, tăng 12 quỹ so với cuối năm 2022, bao gồm 25 quỹ đầu tư cổ phiếu, 23 quỹ đầu tư trái phiếu và 5 quỹ đầu tư cân bằng. Bên cạnh đó, VSDC cung cấp dịch vụ đại lý chuyển nhượng cho 14 quỹ ETF, tăng 3 quỹ so với cuối năm 2022, đồng thời cung cấp dịch vụ cho 3 quỹ đóng.

Với quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện, VSDC cung cấp dịch vụ quản lý tài khoản hưu trí cá nhân cho 7 quỹ của 4 công ty quản lý quỹ. Số lượng công ty quản lý quỹ thực hiện chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện tăng từ 2 công ty trước đây là Dragon Capital và MBCapital lên 4 công ty, với 2 cái tên mới là SSIAM và VCBF. Tổng số tài khoản hưu trí cá nhân tăng từ con số 1.699 cuối năm 2022 lên 21.971 tính tới hết tháng 10/2023.

Theo ông Phí Tuấn Thành, Tổng giám đốc Techcom Capital cho biết, tổng tài sản quản lý của các công ty quản lý quỹ tại Việt Nam hiện đạt 23,25 tỷ USD, chiếm 2,44% GDP. Tỷ lệ này được cải thiện so với trước đây, nhưng ở mức thấp so với một số nước trong khu vực ASEAN như Thái Lan, Malaysia đã chạm mức 30% GDP.

Tính riêng các nhà đầu tư Việt Nam, mới chỉ có khoảng 1% nhà đầu tư chứng khoán có tài khoản chứng chỉ quỹ, với khoảng 1% giá trị tổng tài sản được đầu tư vào các quỹ. Đáng chú ý, trong hai hình thức phân phối chứng chỉ quỹ bao gồm tư vấn trực tiếp và kênh số hóa, có hơn 80% số lượng khách hàng đến từ kênh số, nhưng 80% tổng tài sản các quỹ đang quản lý lại đến từ kênh tư vấn truyền thống.

Thực trạng trên có một phần nguyên nhân là nhận thức của nhà đầu tư về đầu tư qua quỹ còn hạn chế, chưa hiểu rõ về quỹ đầu tư và lợi ích của quỹ nên chưa tham gia. Trong khi đó, các sản phẩm, dịch vụ đầu tư qua quỹ chưa phát triển hoặc chưa phù hợp với nhà đầu tư, nhất là qua kênh số.

“Tiềm năng của ngành quản lý quỹ ở Việt Nam còn rất lớn, nếu chúng ta áp dụng các công nghệ mới thì có thể rút ngắn thời gian và khai thác được đầy đủ những tiềm năng đó”, ông Thành nói và cho rằng, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu của ngành quản lý quỹ tại Việt Nam. Việc ứng dụng các giải pháp công nghệ số sẽ giúp nâng cao nhận thức của nhà đầu tư, phát triển các sản phẩm, dịch vụ đầu tư qua quỹ phù hợp với nhu cầu của khách hàng, đồng thời cải thiện hiệu quả hoạt động của công ty quản lý quỹ.

Tính đến thời điểm hết tháng 9/2023, số lượng quỹ đầu tư chứng khoán đã tăng thêm 8 quỹ so với thời điểm cuối năm 2022, gần gấp đôi số lượng so với thời điểm cuối năm 2020, và đa số là các quỹ đại chúng.

Tuy nhiên, tổng giá trị tài sản ròng của các quỹ đầu tư chứng khoán mới chiếm tỷ trọng nhỏ so với GDP, số lượng nhà đầu tư tham gia mới chiếm 250.000 nhà đầu tư, chiếm 0,25% dân số, thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia… nên ngành quỹ vẫn còn nhiều dư địa để phát triển trong thời gian tới. 

Bước sang năm 2024, Tổng công ty sẽ tiếp tục mở rộng trọng tâm các dịch vụ dành cho quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện, đây là mảng thị trường có thể có nhiều đột biến về số lượng tài khoản sử dụng dịch vụ.

Đại diện UBCKNN khẳng định sẽ sát cánh và hỗ trợ doanh nghiệp để phát triển ngành quỹ hơn nữa, hướng đến phát triển hệ thống nhà đầu tư tổ chức chuyên nghiệp để phát triển thị trường chứng khoán ổn định, bền vững.

Theo đó, trong thời gian tới, UBCKNN sẽ tập trung thực hiện các giải pháp phát triển thị trường chứng khoán, trên nền tảng 4 trụ cột.

Thứ nhất là phát triển hàng hóa chất lượng cho thị trường chứng khoán. Thứ hai là xây dựng thị trường giao dịch công bằng, công khai, minh bạch, hướng tới phát triển bền vững. Thứ ba là phát triển các tổ chức trung gian, tổ chức kinh doanh chứng khoán ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả, quản trị công ty tốt, theo thông lệ quốc tế. Cuối cùng là phát triển cơ sở nhà đầu tư đa dạng, trong đó, chú trọng phát triển nhà đầu tư chuyên nghiệp tham gia thị trường để tăng độ sâu cho thị trường.

Từ nay đến năm 2025, UBCKNN sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan và các tổ chức quốc tế để nâng hạng thị trường chứng khoán, thu hút hơn nữa dòng vốn đầu tư nước ngoài, phục vụ phát triển kinh tế.

Song song với các chính sách phát triển thị trường, UBCKNN sẽ tiếp tục nghiên cứu để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động trong ngành quỹ; tiếp tục rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về ngành quỹ, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam.

Trong đó có việc nghiên cứu để đa dạng hóa các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán; ứng dụng chuyển đổi số vào ngành quỹ; đa dạng hóa kênh phân phối chứng chỉ quỹ theo thông lệ; đồng thời kiểm soát, quản trị rủi ro hoạt động quản lý quỹ trong thời kỳ mới – thời kỳ phát triển mạnh mẽ của cuộc cách công nghệ thông tin.

Ngoài ra, UBCKNN sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về sản phẩm quỹ đầu tư và các dịch vụ quản lý quỹ; tăng cường công tác quản lý, giám sát nhằm tăng cường niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán nói chung, ngành quỹ nói riêng.

Mặt khác là việc thực hiện dài hạn định hướng phát triển một nền tài chính xanh, thúc đẩy đầu tư vốn vào các sản phẩm xanh, gần với các tiêu chuẩn về Môi trường – Xã hội – Quản trị (bộ tiêu chí ESG) quốc tế.

Để đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho ngành quỹ, Vietcombank đề xuất Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước và VSDC tăng cường các biện pháp quản lý và giám sát thị trường, bổ sung chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm. Các công ty quản lý quỹ đẩy mạnh áp dụng công nghệ trong quản lý và vận hành các quỹ nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động và giảm thiểu rủi ro.