ĐBQH: Đề xuất không cho phép ngân hàng liên kết với công ty bảo hiểm và phải chịu trách nhiệm phát sinh từ hành vi của nhân viên

Trong phiên thảo luận về một số nội dung của dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi)., các Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đề xuất cần điều chỉnh luật theo hướng nâng cao trách nhiệm của ngân hàng trong việc bán bảo hiểm.

Đáng chú ý, các ĐBQh đã đề xuất không cho phép tổ chức tín dụng (ngân hàng) liên kết với công ty bảo hiểm và phải chịu mọi trách nhiệm phát sinh từ hành vi của nhân viên.

Trong phần tham luận, nhiều Đại biểu Quốc hội đã cho ý kiến về vấn đề bán chéo bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance) 

Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, ông Phạm Văn Hòa đề xuất không cho phép tổ chức tín dụng liên kết với công ty bảo hiểm, khiến nảy sinh trường hợp giao chi tiêu cho nhân viên vận động khách hàng mua bảo hiểm.

Ông Hòa lấy ví dụ về vụ việc xảy ra tại Manulife vừa qua, gây bức xúc cho khách hàng cũng như làm giảm niềm tin với thị trường bảo hiểm. Ông cũng phản ánh thực trạng về việc người dân đến khiếu nại bảo hiểm thì ngân hàng trả lời “không biết, không có trách nhiệm, còn người môi giới ngân hàng đã cho nghỉ việc lâu rồi”. 

Đại biểu Hòa cho rằng nếu muốn được cho phép liên kết, ngân hàng cũng sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới trong trường hợp có sự cố, tranh chấp xảy ra với khách hàng.

Tham gia góp ý về bảo vệ quyền lợi của khách hàng tại Điều 10 tại dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn ĐBQH Bình Dương) cho biết, thời gian vừa qua, nhiều tranh chấp xảy ra giữa cá nhân, tổ chức có hoạt động vay vốn ngân hàng gửi tiết kiệm và sử dụng các dịch vụ với các tổ chức tín dụng nói chung và hệ thống ngân hàng riêng.

Theo đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân, trên thực tế đã có tình trạng các tổ chức tín dụng sử dụng hợp đồng cấp tín dụng không rõ ràng, không minh bạch thông tin về lãi suất, mức phí, mức lãi phạt, loại hình, mục đích sản phẩm. Nhiều trường hợp, khách hàng không đọc kỹ hợp đồng do nhiều thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu dẫn đến thiệt thòi, quyền lợi khi có tranh chấp xảy ra.

Đặc biệt, có tình trạng khách hàng, nhất là khách hàng lớn tuổi đến ngân hàng gửi tiết kiệm, nhưng được tư vấn mua hợp đồng bảo hiểm, mua trái phiếu doanh nghiệp. Ngân hàng thương mại cung cấp hợp đồng, cấp tín dụng cho khách hàng kèm hợp đồng bảo hiểm và xem đây là điều kiện để giải ngân.

Cũng theo đại biểu Bảo Trân, tại Điều 10 dự thảo luật chưa có chế định, cơ chế rõ ràng, cụ thể để bảo vệ quyền lợi chính đáng của khách hàng. Do vậy, đại biểu đề nghị xem xét, bổ sung quy định, cơ chế để bảo vệ khách hàng rõ ràng, cụ thể. Trong đó cần quy định một chương riêng để bảo vệ khách hàng trong quan hệ với các tổ chức tín dụng.

Theo đó, ngoài các quy định tại Điều 10, dự thảo luật cần bổ sung thêm các nội dung: Một là, ngân hàng phải chịu mọi trách nhiệm phát sinh từ hành vi của nhân viên đại diện cho ngân hàng trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ, chức năng về hoạt động của ngân hàng.

Hai là, hợp đồng tín dụng, hợp đồng dịch vụ tài chính cần được chuẩn hóa theo quy định của Luật Bảo vệ người tiêu dùng hoặc theo hướng dẫn của ngân hàng Nhà nước, trong đó quy định rõ các vấn đề quan trọng như: lãi suất, mức phí, lãi phạt, các biện pháp chế tài đảm bảo.

Ba là, cần quy định về quy tắc đạo đức nghề nghiệp hoặc ứng xử trong các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính dựa trên các nguyên tắc: công bằng, trung thực và đạo đức. Đồng thời, cần có một cơ quan độc lập bảo vệ người sử dụng dịch vụ tài chính ngân hàng để bảo đảm giải quyết các vụ việc tranh chấp, phát sinh một cách thuận lợi, nhanh chóng. Tránh trường hợp khách hàng thực hiện khiếu nại hoặc khiếu kiện trong thời gian dài nhưng chậm được giải quyết.

Ngoài ra, ông Phạm Văn Thịnh, Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang, cũng kiến nghị cần cân nhắc về việc cho phép ngân hàng làm đại lý bảo hiểm. Theo ông, vấn đề trên về mặt lý luận sẽ tạo ra xung đột lợi ích và cũng đã được chứng minh trong thực tiễn vừa qua.

“Mức chiết khấu từ 70% đến 80% cho doanh thu phí bảo hiểm trong hai năm đầu đối với bảo hiểm nhân thọ tử kỳ hỗn hợp là rất hấp dẫn và khó cưỡng lại được, khiến việc kiểm soát rất khó khăn”, ông nói. 

Đại biểu cho rằng bên cạnh việc là ngân hàng là đại lý phát hành chứng khoán hoặc các sản phẩm khác, cũng cần cân nhắc về việc cho ngân hàng làm đại lý bảo hiểm.

Về quan hệ giữa khách hàng với ngân hàng, ông Thịnh cho biết thế yếu thường rơi về phía khách hàng. Do đó, Đại biểu đề nghị cần có cơ chế để bảo vệ quyền lợi của người yếu thế. 

Trước đó, vào tháng 10 Bộ Tài chính cho biết đã thanh tra xong 6 doanh nghiệp bảo hiểm, đang làm việc với Manulife và một công ty khác. Dự kiến đến cuối năm, Bộ sẽ tiếp tục thanh tra thêm 6 doanh nghiệp theo đúng kế hoạch. 

Mới đây, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 67/2023/TT-BTC hoàn thiện hơn các quy định về hoạt động đại lý bảo hiểm. Cụ thể, Thông tư 67 yêu cầu phải ghi âm quá trình tư vấn sản phẩm bảo hiểm đầu tư, doanh nghiệp bảo hiểm phải cung cấp tài liệu tóm tắt về sản phẩm, hỗ trợ bên mua hiểu thông tin trong hợp đồng. 

Ngoài ra, để bảo vệ quyền chủ động tham gia của khách hàng, Thông tư số 67 bổ sung quy định tổ chức tín dụng không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp việc giao kết hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho khách hàng trong thời hạn trước 60 ngày và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay.