Hà Nội: Đề xuất làm đường sắt đô thị thay buýt nhanh BRT

Theo quy hoạch đến năm 2030, TP Hà Nội sẽ có 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417km, trong đó đi trên cao 342km, ngầm 75km.

UBND TP Hà Nội đang tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Đề án điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn 2065 (thay thế quy hoạch 1259 ban hành ngày 26/7/2011).

Theo dự thảo, đến năm 2025 vận tải hành khách công cộng tại Thủ đô sẽ đáp ứng 27 - 31% nhu cầu (hiện 9,5%), trong đó xe buýt 18 - 19%, đường sắt đô thị 4 - 7%.

Đến 2030, tỷ lệ đáp ứng của vận tải hành khách công cộng tăng lên 35 - 40%, trong đó xe buýt chiếm 20% và đường sắt đô thị 10 - 14%.

Bên cạnh 10 tuyến đường sắt đô thị đã được quy hoạch và đang triển khai, đơn vị tư vấn đề xuất nghiên cứu bổ sung 6 tuyến. Trong đó 3 tuyến mới ưu tiên xem xét bổ sung gồm tuyến đi theo đường Lê Văn Lương để thay thế buýt nhanh BRT; Tuyến tại đô thị Bắc sông Hồng theo hướng song song tuyến số 4 và kết nối với Long Biên, Gia Lâm; Tuyến dọc theo trục phía Nam (kết nối đô thị trung tâm và các quận huyện dọc trục phát triển phía Nam với sân bay thứ hai ở Hà Nội).

Còn lại 3 tuyến tiếp tục nghiên cứu xem xét bổ sung là tuyến dọc quốc lộ 18 (kết nối sân bay Nội Bài với Bắc Ninh); Tuyến dọc vành đai 1 và tuyến dọc vành đai 2. Hiện dự thảo mới dừng ở đề xuất xem xét nghiên cứu và chưa đưa ra quy mô, lộ trình xây dựng cũng như hình thức đi ngầm hay nổi.

Tuy nhiên trên thực tế, đường Lê Văn Lương (dài 2km) có chiều rộng mỗi bên đường 11,25m, dải phân cách giữa rộng 3 - 7m nên rất khó để làm đường sắt đi nổi. Hai bên đường hiện có khoảng 15 khu nhà ở, văn phòng, thương mại cao tầng và một số ô đất trống đang thi công nên cũng khó để làm đường sắt đi ngầm. 

Dù được đánh giá là một trong những tuyến buýt hoạt động hiệu quả, nhưng tuyến buýt nhanh BRT 01 (Kim Mã - Yên Nghĩa) vẫn vướng phải nhiều quan điểm khác nhau về tính phù hợp trên địa bàn TP Hà Nội. Do đó tư vấn đề xuất tiếp tục đánh giá thực tế tuyến BRT 01 để xem xét các tuyến BRT còn lại giai đoạn sau 2030.

Trước đó năm 2016, quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô đưa ra lộ trình đến năm 2030 xây dựng 11 tuyến buýt nhanh BRT, nhưng đến nay mới chỉ có một tuyến Kim Mã - Yên Nghĩa.

Theo quy hoạch đến năm 2030, TP Hà Nội sẽ có 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417km, trong đó đi trên cao 342km, ngầm 75km.

Đến thời điểm hiện tại, chỉ có tuyến Cát Linh - Hà Đông vận hành thương mại từ tháng 1/2022. Tuyến Nhổn - ga Hà Nội dự kiến khai thác đoạn trên cao dịp 30/4 - 1/5/2024 và chạy toàn tuyến vào năm 2027.

Các tuyến đang triển khai như tuyến số 2 Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đang đề xuất điều chỉnh ga tổng mặt bằng ga C9, cạnh Hồ Gươm; tuyến số 3 ga Hà Nội đến Hoàng Mai và tuyến số 5 Văn Cao - Ngọc Khánh - Hòa Lạc được thành phố thông qua chủ trương đầu tư. Tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi đang lựa chọn tư vấn thiết kế kỹ thuật.

Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) được giao chuẩn bị các tuyến còn lại gồm: Nam Thăng Long - Nội Bài; Trần Hưng Đạo - Thượng Đình; Cổ Nhuế - Vành đai 3 - Lĩnh Nam - Bát Tràng - Dương Xá.

Sau khi tổ chức lấy ý kiến nhân dân, dự thảo Đề án điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn 2065 sẽ được hoàn thiện trình Chính phủ xem xét cho ý kiến vào tháng 12 và trình Quốc hội xem xét thông qua trong năm 2024.