Người cao tuổi thường có những biến đổi khá phức tạp về mặt tâm lý do thay đổi nội tiết tố, suy giảm nhận thức, hay các vấn đề về thể chất… bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu được tâm lý của người già, biết cách động viên, quan tâm, giúp họ sống vui, sống khỏe hơn.
Nhờ lối sống năng động, chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, cùng với những tiến bộ trong y học và hệ thống chăm sóc sức khỏe, tuổi thọ trung bình của người Mỹ đang ngày càng tăng lên. Thêm vào đó là tỷ lệ sinh thấp khiến quốc gia này đang phải đối mặt tình trạng "già hóa dân số".
Điều tra gần đây nhất cho thấy, hiện có 16,5% dân số của Mỹ trên 65 tuổi, tương đương với 54 triệu người. Vào năm 2030, con số này sẽ tăng lên 74 triệu. Số lượng người trên 85 tuổi - độ tuổi cần sự chăm sóc nhất, thậm chí còn tăng nhanh hơn, kéo theo tình trạng không có người chăm nom, khiến tâm lý người già bị ảnh hưởng nặng nề. Vậy những vấn đề nào tác động đến tâm lý người già nhiều nhất?
Mất ngủ
Người già thường gặp vấn đề về giấc ngủ do một vài yếu tố chẳng hạn như ít tập thể dục, uống quá nhiều thuốc hay chế độ ăn uống không đủ dinh dưỡng. Nghiên cứu cho thấy gần một nửa số người cao tuổi gặp phải tình trạng mất ngủ. Thật không may, thiếu ngủ có thể dẫn đến một loạt các vấn đề khác như cáu kỉnh, kiệt sức hay lạm dụng thuốc ngủ.
Lạm dụng chất gây nghiện
Khi nhắc đến vấn nạn này, người cao tuổi có thể không phải là đối tượng đầu tiên xuất hiện trong tâm trí bạn. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy ngày nay có 5,7 triệu người cao tuổi đang lạm dụng chất gây nghiện.
Chẳng hạn ở Mỹ, các nghiên cứu được trích dẫn cho thấy việc sử dụng thuốc hỗ trợ giảm đau, thuốc an thần ở người cao tuổi cao hơn so với dân số nói chung. Ngoài ra, báo cáo cho biết khi xem xét số người trên 65 tuổi sử dụng chất gây nghiện trong năm qua, tỷ lệ sử dụng cần sa đã tăng từ 1,2% trong năm 2012 lên 5,1% trong năm 2019.
Thật đáng báo động khi tình trạng lạm dụng chất gây nghiện ở người cao tuổi đang dần trở thành một "cơn khủng hoảng".
Trầm cảm
Khi con người già đi, chẳng có gì lạ khi họ có nhiều thời gian hơn để suy nghĩ về cuộc sống và vị trí của mình trong thế giới này. Chẳng hạn, họ có thể nhớ về một sai lầm đã mắc phải từ 20 năm trước và day dứt mãi chỉ vì quá rảnh rỗi. Hoặc ai đó ước rằng mình đã theo đuổi một ngành nghề khác. Cả hai tình huống trên đều là ví dụ cho việc con người lo lắng đến mức mất kiểm soát.
Mất đi người thân
Khi sống đủ lâu trên cuộc đời này, bạn sẽ phải chứng kiến những người xung quanh mình lần lượt qua đời. Cho dù đó là người đồng nghiệp cũ, một người bạn thời thơ ấu, một thành viên trong gia đình, vợ, chồng hay con cái, thì việc mất đi một người thân yêu thực sự là một mất mát to lớn đối với bất kì ai, kể cả những người cao tuổi.
Mất đi người thân cũng có thể kéo theo hàng loạt suy nghĩ và hành động tiêu cực, ví dụ như cảm giác tội lỗi, tức giận hay hối tiếc. Vì thế, nhiều người cao tuổi phải sử dụng "tâm lý trị liệu" để tìm cách vượt qua nỗi đau đớn này.
"Vật lộn" với tuổi già
Khi già đi, nhiều người bắt đầu gặp vấn đề với chính quá trình lão hóa. Một vài người bị ảnh hưởng tâm lý vì phải đối phó với cơn đau mãn tính và thể trạng yếu ớt. Trong khi đó, những người khác lại gặp phải vấn đề về lòng tự trọng khi họ thấy mình già đi, mất đi vị trí cũng như sức ảnh hưởng trong cuộc đời. Nhiều người trong số này quyết định chia sẻ với các nhà trị liệu để cải thiện cách nhìn nhận của mình và có thể sống hạnh phúc hơn.
Mặc dù những vấn đề nêu trên chưa thực sự đầy đủ, nhưng nó phần nào giúp bạn hiểu rõ hơn về những vấn đề ảnh hưởng đến tâm lý người cao tuổi.
Các chuyên gia khuyên rằng người cao tuổi nên kiểm tra sức khỏe định kỳ ( 6 tháng/lần), xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, chế độ ngủ nghỉ lành mạnh, hợp lý. Ngoài ra, con cháu nên dành thời gian thăm hỏi, trò chuyện, chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi vào những thời gian rảnh rỗi. Việc thăm hỏi có thể diễn ra theo nhiều cách như: Gọi điện thăm hỏi, duy trì mâm cơm gia đình, đưa con cháu đến chơi với ông bà thường xuyên, đưa ông bà đi du lịch chung với gia đình… Đó là liều thuốc tốt nhất giúp họ vui vẻ hơn, yêu đời hơn.
Chăm sóc người già đòi hỏi bạn phải kiên nhẫn, tinh ý để giúp người thân của mình nâng cao sức khoẻ và kéo dài tuổi thọ. Tuy nhiên việc hiểu nguyên nhân những thay đổi ở người cao tuổi sẽ giúp chúng ta thấu hiểu, đồng cảm, từ đó có được những biện pháp chăm sóc sức khoẻ tốt nhất cho những người thân yêu.