Bên bờ hồ Ohrid - một trong những hồ nước sâu và lâu đời nhất châu Âu, nằm giữa Cộng hòa Macedonia và Albania, các nhà khoa học đã phát hiện ra một khu định cư cổ có thể đã tồn tại cách đây 8.000 năm.
Theo Live Science, bờ hồ Ohrid có hàng trăm ngôi nhà sàn bằng thân cây mà các nhà khảo cổ tin rằng đã hình thành nên nền móng của ngôi làng thời tiền sử. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa thể ước tính kích thước ban đầu của khu định cư, nhưng việc họ phát hiện ra hàng rào phòng thủ gồm hàng chục nghìn cọc gỗ dưới nước cho thấy quy mô ngôi làng này tương đối lớn.
Nhóm khảo cổ dẫn đầu bởi nhà nghiên cứu Albert Hafner từ Đại học Bern (Thụy Sĩ). Ông cho rằng ngôi làng có thể thuộc về những người nông dân đầu tiên ở châu Âu, di cư từ bán đảo Tiểu Á 8.000 năm về trước.
"Ngôi làng lâu đời hơn vài trăm năm so với các địa điểm sinh sống khác dưới lòng hồ được biết đến trước đây ở Địa Trung Hải và vùng núi Alps. Theo hiểu biết của chúng tôi, ngôi làng này là lâu đời nhất ở châu Âu", ông nói.
Sau khi xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, các nhà khoa học cho biết ngôi làng có niên đại khoảng từ năm 6000 - 5800 TCN.
“Điều này có nghĩa đây là khu định cư lâu đời nhất châu Âu mà các nhà khảo cổ từng tìm thấy” – ông Hafner nói thêm.
Ngoài những ngôi nhà sàn trên mặt nước, ngôi làng còn được bao bọc bởi hàng ngàn cây cọc gỗ ẩn bên dưới mặt nước, là hàng rào phòng thủ có khả năng đánh đắm thuyền địch.
Các mẩu gỗ đầu tiên từ ngôi làng cổ đã được các thợ lặn phát hiện gần làng Lin (Albania) bên bờ phía Tây của hồ Ohrid vài tuần trước.
Cấu trúc này khá giống một ngôi làng cổ tại địa điểm tiền sử dưới nước khác mang tên Ploca Micov Grad trên bờ phía Đông của hồ Ohird, thuộc địa phận Macedonia.
Giáo sư Albert Hafner cùng với nhóm các nhà khảo cổ Thụy Sĩ và Albania của ông đã dành 4 năm qua để tiến hành các cuộc khai quật tại Lin ở phía Albania của Hồ Ohrid.
Khu vực định cư này được cho là nơi sinh sống của 200 - 500 người, trong đó nhà cửa được xây theo kiểu nhà sàn trên mặt hồ hoặc tại các vùng thường bị ngập úng khi nước dâng.
Các cuộc khai quật cũng đem lại những phát hiện thú vị. Trong một số lần lặn thám hiểm mới thực hiện, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra bằng chứng cho thấy cộng đồng tại đây được bảo vệ kiên cố với hàng nghìn tấm ván có gắn chông nhọn, có thể được sử dụng để phòng thủ.
Các nhà nghiên cứu ước tính rằng có khoảng 100.000 chiếc chông đã được cắm xuống đáy hồ gần làng, nhóm chuyên gia cho rằng phát hiện này là "một kho báu thực sự".
Hồ Ohrid là một trong những hồ lâu đời nhất trên thế giới, có thể đã tồn tại hơn 1 triệu năm qua. Với sự hỗ trợ của các thợ lặn chuyên nghiệp, các nhà khảo cổ học đã thu thập được nhiều mảnh gỗ hóa thạch hoặc những mẩu gỗ sồi quý giá.
Nhà khảo cổ học người Albania - Adrian Anastasi cho biết việc phân tích các vòng gỗ giúp nhóm tái tạo lại cuộc sống hàng ngày của cư dân trong khu vực, cung cấp những hiểu biết có giá trị về điều kiện khí hậu và môi trường từ thời kỳ này.
Để tránh làm tổn hại thực trạng hiện trường khảo cổ, nhóm nghiên cứu đã thực hiện các hoạt động một cách tỉ mỉ và thận trọng.
Trước mắt, các nhà khoa học tin rằng người dân tại cộng đồng này sống dựa vào nông nghiệp và chăn nuôi gia súc để phục vụ nhu cầu thực phẩm.
Ilir Gjepali - giáo sư khảo cổ học người Albania làm việc tại khu vực này cho biết: "Chúng tôi đã tìm thấy nhiều loại hạt giống, thực vật và xương của động vật hoang dã cũng như động vật đã được thuần hóa. Nhưng sẽ mất 20 năm nữa để khám phá đầy đủ địa điểm này cũng như đưa ra kết luận cuối cùng".
Theo các chuyên gia, mỗi chuyến khai quật đều mang lại thông tin có giá trị, cho phép nhóm ghép lại bức tranh về cuộc sống dọc theo bờ Hồ Ohrid hàng nghìn năm trước, từ kiến trúc nhà ở đến cấu trúc cộng đồng của họ.
Ông Hafner bày tỏ: "Đây là những địa điểm quan trọng thời tiền sử không chỉ được quan tâm trong khu vực mà còn cho toàn bộ Tây Nam châu Âu".