Người lao động được rút BHXH một lần không phân biệt đóng trước hay sau khi có luật mới?

Bộ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung khẳng định, quy định về rút BHXH một lần tiếp tục được điều chỉnh theo hướng người lao động có quyền rút, không phân biệt đóng bảo hiểm trước hay sau khi luật có hiệu lực.

Sáng 23/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi. Một trong những nội dung được quan tâm, đó là nên giữ hay bỏ rút BHXH một lần.

Liên quan đến quy định hưởng BHXH một lần, Bộ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Đào Ngọc Dung khẳng định, quy định tiếp tục được điều chỉnh theo hướng người lao động có quyền rút, không phân biệt đóng bảo hiểm trước hay sau khi luật có hiệu lực.

Cụ thể tại hội trường, người đứng đầu Bộ LĐ-TB&XH cho biết đây là vấn đề lớn, quan trọng, nhạy cảm, vừa mang tính chính trị xã hội, cũng có tính chất chuyên môn rất cao tác động lâu dài đến lưới an sinh nên dự thảo luật đưa ra 2 phương án.

Phương án 1: Giải quyết rút BHXH 1 lần với nhóm lao động tham gia trước khi luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến từ ngày 1/7/2025), sau 12 tháng nghỉ việc, không tham gia BHXH tự nguyện, có thời gian đóng chưa đủ 20 năm và có nhu cầu thì được rút BHXH 1 lần.

Đối với nhóm người tham gia hệ thống từ sau ngày 1/7/2025 sẽ không được rút BHXH 1 lần, trừ trường hợp theo quy định.

Phương án 2: Người lao động sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc (nghỉ việc), không tham gia BHXH tự nguyện, có thời gian đóng chưa đủ 20 năm và có yêu cầu nhận BHXH 1 lần thì được giải quyết một phần, nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH về sau.

Bên cạnh nguyên nhân người rút BHXH khó khăn, Ban soạn thảo luật đã tổng kết được 5 vấn đề chung nhất. Bộ trưởng nhấn mạnh: "Phương án quy định việc rút BHXH một lần, cần hướng tới hai mục tiêu cơ bản.

Thứ nhất là đáp ứng được nhu cầu chính đáng của người tham gia BHXH là có quyền rút BHXH. Thứ hai là phấn đấu để giữ chân người lao động trong hệ thống, đảm bảo an sinh xã hội và chăm lo, để người dân có lương hưu, đảm bảo cuộc sống khi về già".

Giải thích việc khó đưa ra một phương án tối ưu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ đi theo hướng thiết kế chính sách có nhiều ưu điểm hơn. Các phương án sẽ tiếp tục được điều chỉnh theo hướng người lao động có quyền rút BHXH một lần, không phân biệt người đóng bảo hiểm trước hay sau khi luật có hiệu lực. 

Trước ý kiến một số đại biểu nêu về nhiều mức cho rút BHXH khác nhau như chỉ được rút 8% người lao động đóng hay đề nghị giữ lại phần 14% người sử dụng đóng, Bộ trưởng nhắc lại phương án 2, người lao động chỉ được rút 50% và bảo lưu 50% còn lại. 

Ông lý giải, 50% thời gian đóng BHXH được bảo lưu sẽ ghi nhận trong sổ BHXH để người lao động tiếp tục được hưởng các quyền lợi. Khi quay trở lại tham gia bảo hiểm, người lao động sẽ được cộng tiếp vào thời gian đóng. Còn nếu không tái tham gia BHXH, người lao động sẽ hưởng trợ cấp hàng tháng khi đến tuổi nghỉ hưu.

"Phương án bảo lưu 50% thời gian đóng đảm bảo quyền của người tham gia hưởng BHXH một lần, công bằng giữa người tham gia trước và sau khi luật có hiệu lực, phù hợp với khuyến nghị tổ chức quốc tế và cũng vẫn giữ chân người lao động trong hệ thống an sinh", Bộ trưởng nhấn mạnh.