Paracetamol là thuốc gì? Công dụng và hướng dẫn sử dụng Paracetamol

Paracetamol là thuốc giảm đau, hạ sốt thuộc nhóm thuốc không kê đơn được sử dụng phổ biến bao gồm cả người lớn và trẻ em. Tham khảo chi tiết công dụng, liều dùng và tác dụng phụ khi sử dụng Paracetamol.

Paracetamol là thuốc gì?

Paracetamol (Acetaminophen) là thuốc giảm đau, hạ sốt nhưng không chống viêm. Loại thuốc này không được kê đơn và sử dụng phổ biến trong điều trị các triệu chứng như: đau cơ, đau lưng, đau khớp, đau răng, hạ sốt…

Khác với nhóm thuốc NSAID, Paracetamol không có hoạt tính kháng viêm, không tổn thương trên đường tiêu hóa hoặc ảnh hưởng tim mạch.

Nhìn chung, Paracetamol an toàn nên được sử dụng rộng rãi cho cả đối tượng trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú.

Thành phần và công dụng chính của thuốc Paracetamol

Paracetamol chứa thành phần Acetaminophen hay N - acetyl - p - aminophenol. Paracetamol là thuốc giảm đau - hạ sốt hữu hiệu có thể thay thế Aspirin. Tuy nhiên, khác với Aspirin, loại thuốc này không có hiệu quả điều trị viêm.

Công dụng giảm đau của thuốc Paracetamol

Cải thiện các triệu chứng đau cơ bản như: Đau đầu, đau răng, đau lưng, đau thần kinh tọa, đau nhức xương khớp… đều được bác sĩ chỉ định Paracetamol.

Công dụng hạ sốt của thuốc Paracetamol: 

Thuốc giảm sốt nhẹ đến vừa, dùng cho mọi đối tượng, trẻ nhỏ, đối tượng thanh thiếu niên, người trưởng thành và người già.

Hướng dẫn liều dùng thuốc Paracetamol 

Thuốc Paracetamol có nhiều dạng sử dụng với nhiều hàm lượng khác nhau như: Viên nén Paracetamol 500mg, Paracetamol 500mg viên nén sủi, Paracetamol 325mg viên nén, gói bột Paracetamol 150mg, viên đặt Paracetamol 300mg...

Thuốc Paracetamol sử dụng được cho nhiều đối tượng tuy nhiên liều dùng còn phụ thuốc đối tượng sử dụng và công dụng khác nhau. Cụ thể như sau:

1. Liều dùng thuốc Paracetamol đối với người trưởng thành

Liều dùng hạ sốt:

Dùng liều chung từ 325 - 650mg/ lần, sử dụng nhiều lần trong ngày cách nhau 4 - 6 giờ.

Viên nén 500mg, nên dùng 1 - 2 viên 500mg trong mỗi 4 - 6 giờ.Dạng đặt hậu môn sử dụng tối đa 1000mg/ lần cách nhau từ 6 - 8 giờ.

Liều dùng giảm đau:

Liều chung từ 325-650mg /lần, cách nhau mỗi 4 - 6 giờ hoặc liều 500mg/ lần, cách nhau mỗi 6-8 giờ uống hoặc đặt hậu môn.Viên nén 500mg: 1 viên uống mỗi 4 - 6 giờ.

2. Liều dùng thuốc Paracetamol đối với trẻ em

Liều dùng hạ sốt:

Trẻ từ 4 tháng đến 9 tuổi: Liều dùng mỗi lần 10- 15 mg/kg cân nặng của trẻ, cách nhau mỗi 6 - 8 giờ.

Trẻ từ 12 tuổi trở lên có thể sử dụng liều dùng như với người lớn, từ 325 - 650 mg/ lần trong mỗi 4 - 6 giờ hoặc 1000mg/ lần trong mỗi 6 - 8 giờ.

Liều dùng giảm đau:

Trẻ dưới 1 tháng tuổi: 10-15 mg/kg - cân nặng/ liều mỗi 4-6 giờ (nếu cần).Trẻ trên 1 tháng đến 12 tuổi: 10 - 15 mg/kg cân nặng/ liều mỗi 4-6 giờ khi cần thiết (tối đa 5 liều trong 24 giờ).

Lưu ý:

Không được tự ý dùng Paracetamol để tự điều trị tại nhà giảm đau, hạ sốt quá 10 ngày ở người lớn hoặc quá 5 ngày ở trẻ em.

Vì người bệnh đau, sốt nhiều và kéo dài có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý cần được bác sĩ chẩn đoán và điều trị. Cần tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng cho các đối tượng trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú.

Thuốc Paracetamol có dạng lỏng, dạng viên nén, dạng sủi, dạng bột hoặc dạng đặt hậu môn. Mỗi dạng bào chế thuốc có cách dùng khác nhau, người sử dụng nên đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì trước khi dùng.

Tác dụng phụ của thuốc Paracetamol

Nếu sử dụng đúng liều dùng và đúng cách, thuốc Paracetamol an toàn và ít tác dụng phụ xảy ra. Một số tác dụng phụ xảy ra khi người dùng bị dị ứng với Paracetamol như: Phát ban, khó thở, sưng môi, sưng mặt, sưng họng.

Người dùng gặp một trong các tác dụng phụ hãy ngừng sử dụng thuốc ngay và liên hệ gặp bác sĩ để được xử lý kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng Paracetamol

Paracetamol là thuốc không kê đơn và được sử dụng phổ biến, vì vậy tạo nên tâm lý chủ quan cho người dùng mua và sử dụng thuốc không đúng cách.

Việc sử dụng thuốc không đúng liều đúng bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe chính vì vậy cần lưu ý các điểm sau:

• Sử dụng thuốc khi cần thiết.
• Không sử dụng quá liều dùng khuyến cáo đối với từng nhóm đối tượng cụ thể.
• Không uống rượu khi đang dùng thuốc.
• Không sử dụng với bệnh nhân bị bệnh về gan, thận.
• Không sử dụng Paracetamol trong trường hợp dị ứng với acetaminophen hoặc Paracetamol.
• Đối tượng trẻ em, phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc đang sử dụng thuốc khác cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Thuốc Paracetamol giảm đau hạ sốt sử dụng đúng liều, đúng cách và hợp lý đem lại hiệu quả cao.

So sánh các loại Paracetamol thuốc nội và thuốc ngoại

1. Thuốc Paracetamol dành cho trẻ em phổ biến hiện nay gồm:

- Paracetamol (Acetaminophen) là loại thuốc giảm đau hạ sốt thường được dùng cho trẻ. Thuốc được điều chế thành 3 dạng: Viên nén, siro và loại nhỏ giọt.

Thuốc không chỉ có tác dụng hạ sốt nhanh chóng mà còn có khả năng kháng viêm. Hơn nữa, paracetamol được đánh giá là an toàn, ít gây tác dụng phụ nên thường được dùng khi trẻ sốt do mọc răng, sốt phát ban hoặc sốt do virus.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thuốc có thể gây tác dụng phụ như ngứa, táo bón, buồn nôn, đau đầu, kích động, vàng da hoặc nước tiểu sẫm màu. 

- Efferalgan có thành phần chính là paracetamol và một số loại tà dược. Efferalgan được điều chế thành 3 dạng: Viên sủi, bọt sủi bọt và viên đặt hậu môn. Thuốc có công dụng hạ sốt, giảm đau đầu, nhức mỏi cơ, đau răng, điều trị cảm cúm…

Lưu ý, thuốc chống chỉ định với người dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc hay mắc bệnh gan, viêm trực tràng.

- Panadol cũng là một loại thuốc hạ sốt có thành phần chính là Paracetamol. Khi sử dụng, thuốc sẽ tác động lên trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi, từ đó giúp giãn mạch, tăng lưu lượng máu ngoại biên, giúp hạ thân nhiệt cho trẻ. 

Panadol ít gây tác động đến tim mạch và hệ hô hấp của trẻ, đồng thời, nó không gây mất cân  bằng acid và không gây kích ứng, chảy máu dạ dày. 

- Hapacol 150 Flu là loại thuốc hạ sốt, giảm đau cho trẻ ở dạng sủi bọt với thành phần chính là paracetamol và một số tá dược khác. Thuốc thường được chỉ định khi trẻ bị đau đầu, sốt do cảm cúm, mọc răng,…và chống chỉ định với trẻ bị thiếu máu hoặc suy giảm chức năng gan, thận.

Trong một số trường hợp, thuốc có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như: phát ban, buồn nôn, nôn, gây ảnh hưởng đến thận (thường chỉ xảy ra khi trẻ dùng thuốc trong một khoảng thời gian dài), thiếu máu, dị ứng, giảm bạch cầu trung tính,…

- Thuốc Brufen có thành phần chính là ibuprofen và một số tá dược khác, thường được sử dụng để hạ sốt cho trẻ, giảm đau đầu, đau răng, đau nhức xương khớp,… Thuốc chống chỉ định với các trường hợp trẻ bị mẫn cảm với thành phần của thuốc, bị mất nước nghiêm trọng, suy gan, suy thận, suy tim, và có tiền sử loét đường tiêu hóa, xuất huyết dạ dày. 

- Falgankid với thành phần chính là paracetamol, thuốc giảm đau hạ sốt Falgankid thường được sử dụng khi trẻ bị sốt do cảm cúm, sốt xuất huyết, nhiễm siêu vi, nhiễm trùng, mọc răng, sau khi tiêm phòng hoặc sau khi phẫu thuật,… Tuy nhiên, thuốc chống chỉ định với những người mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc, mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch, phổi, thận hoặc thiếu máu, thiếu hụt Glucose - 6 - Phosphat, suy giảm chức năng gan.

- Thuốc SOTSTOP có thành phần chính là ibuprofen (2g/100ml). Thuốc được dùng để hạ sốt, giảm đau cho trẻ em khi trẻ bị đau răng, đau đầu, đau xương khớp,… Trong một số trường hợp, thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, giảm vị giác, sốc thuốc, loét đường tiêu hóa, xuất huyết/thủng dạ dày. Thuốc chống chỉ định với người mẫn cảm với thành phần của thuốc, gặp các vấn đề về gan, thận hoặc tim mạch.  

- Thuốc Doliprane có tác dụng hạ sốt một cách nhanh chóng, được sử dụng cho trẻ từ 3 - 26kg. Thuốc có hương vị trái cây và không chứa đường, chất bảo quản và bất kỳ loại chất độc hại nào. Vì vậy, bố mẹ sẽ không gặp quá nhiều khó khăn khi cho trẻ uống.

- Thuốc hạ sốt Nurofen là một loại thuốc không chứa steroid, thành phần chính là ibuprofen, có vị ngọt vừa phải và không tạo cảm giác gắt cổ khi sử dụng.

Thuốc thường được chỉ định khi trẻ bị sốt, cảm lạnh, cảm cúm, đau răng,… Tuy nhiên, thuốc có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, rối loạn tiêu hóa. 

2. Thuốc Paracetamol dành cho người trưởng thành, phổ biến nhất hiện này gồm:

Thuốc Efferalgan: Là một trong những loại thuốc hạ sốt có thể dùng được cho cả người lớn lẫn trẻ em. Loại thuốc này có chứa chất hoạt tính của Paracetamol sử dụng rộng rãi, giúp làm giảm cơn đau và giảm sốt một cách tức thì.

Tuy nhiên không dùng loại thuốc này cho một số đối tượng đặc biệt như: Người dị ứng với Paracetamol, những người bị suy gan nặng (vì thuốc có khả năng gây tổn thương gan và tăng men gan).

Dùng nhiều hơn 4gr/ngày có thể gây ra tình trạng suy thận. Không dùng cho những người nghiện rượu nặng, không dùng đồ có cồn khi dùng thuốc này.

Thuốc Tiffy: Là một trong những loại thuốc hạ sốt, giảm đau hiệu quả nhất thị trường hiện nay. Tiffy chứa Paracetamol 500mg, clorpheniramin maleat 2mg, phenylephrin HCL 10mg… Tác dụng của thuốc Tiffy này chính là hạ sốt, nhức đầu, sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi hiệu quả nhất.

Thuốc Yuraf: Loại thuốc này có tác dụng tốt đối với việc hạ sốt và giảm đau cực tốt. Thành phần chính của loại thuốc này là tramadol HCL 37,5mg, acetaminophen 325mg và tá dược vừa đủ 1 viên.