Cai nghiện smartphone gần như là điều không thể, bởi chúng ta đang bị "ép" phải dùng thiết bị này để phục vụ các nhu cầu cơ bản nhất.

Theo Business Insider, hiện đã quá muộn để cai nghiện smartphone với hầu hết mọi người bởi thiết bị này đã dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại.

Smartphone dần xuất hiện trong mọi hoạt động của cuộc sống thường ngày, từ nhu cầu như giải trí, công việc, đặt đồ ăn hay tìm đường qua các thành phố mới. Hiện 97% người Mỹ cho biết họ sở hữu ít nhất một chiếc smartphone, trong đó 58% nghĩ rằng bản thân bị phụ thuộc quá nhiều vào thiết bị này. 

Khi smartphone ngày càng phổ biến, mọi người bắt đầu tính đến những tác động tiêu cực của nó, đặc biệt là bản chất gây nghiện. Ngày càng nhiều chuyên gia cảnh báo về loạt tác hại của smartphone, đồng thời kêu gọi giảm sử dụng chúng. Song, làn sóng đẩy lùi smartphone đang mắc phải nhiều vấn đề.

Nỗ lực thoát khỏi "buồng giam" của màn hình điện thoại

Ngay cả khi nhận thức rõ tác hại của việc sử dụng smartphone quá mức, thế giới xung quanh dường như ngày đang ép buộc chúng ta phải sử dụng chúng cho những công việc thiết yếu. Theo nhiều cách, chúng ta đã tích hợp smartphone vào cuộc sống của mình một cách triệt để đến mức không thể thoát ra được.

Về mặt giải trí, các ứng dụng phổ biến nhất trên smartphone như Facebook, Tiktok, Instagram,... được thiết kế theo kiểu cuộn, lướt vô hạn, không ngừng cung cấp nội dung cho người dùng. Thiết kế này đã truyền vào não lượng dopamine (hormone hạnh phúc) khiến chúng ta rất khó ngừng lại.

Do đó, việc sử dụng smartphone được phát hiện ảnh hưởng đến lịch trình giấc ngủ. Ngoài ra, sử dụng mạng xã hội quá mức cũng tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần, đặc biệt là ở nhóm thanh thiếu niên. 

Không chỉ vậy, smartphone cũng có tác động lớn đến công việc. Khi ai cũng mang điện thoại di động bên người, cấp trên hoặc khách hàng sẽ mong muốn được trả lời tin nhắn, email ngay lập tức vào mọi thời điểm bất kể ngày hay đêm, ngay cả khi không có lương làm thêm giờ. Ngoài ra khi đang làm việc, chúng ta có thể bị phân tâm khỏi công việc trước mắt bởi các thông báo xuất hiện trên màn hình điện thoại.

Nhận thức được tác hại của việc phụ thuộc quá nhiều vào smartphone, các chuyên gia đã đưa ra hàng loạt mẹo giải phóng bản thân khỏi sự ràng buộc của điện thoại. Chẳng hạn như tắt thông báo, đặt giới hạn thời gian sử dụng, chặn quyền truy cập một số ứng dụng nhất định,... Ngay cả các nhà sản xuất thiết bị và nhà phát triển ứng dụng cũng phát hành các tính năng hạn chế, mong muốn chúng ta có thể giải quyết vấn đề do chính họ đã đặt ra ngay từ đầu.

Song, những giải pháp riêng lẻ trên chỉ giúp chúng ta hạn chế dùng smartphone trong một khoảng thời gian nhất định. Còn khi nói đến việc cắt hoàn toàn các thiết bị gây nghiện này khỏi cuộc sống, thì gần như không thể.

Bắt buộc phải có smartphone nơi công cộng?

Năm 2018, Amazon ra mắt AmazonGo -  cửa hàng tiện lợi không cần quầy thanh toán cũng như nhân viên thu ngân. Để vào cửa hàng, khách hàng cần tải xuống một ứng dụng riêng, kết nối ứng dụng đó với tài khoản Amazon của mình. Sau khi làm đủ các bước và đi vào cửa hàng, các camera trong đó sẽ theo dõi những gì khách hàng lấy từ kệ để tính phí khi họ bước ra ngoài.

Mặc dù được cho là thuận tiện hơn (và tiết kiệm chi phí hơn cho Amazon so với việc thuê nhân viên thu ngân), nhưng những rào cản công nghệ đã khiến nhiều khách hàng tiềm năng cho rằng việc này không cần thiết.

Vào tháng 5, Washington Examiner báo cáo rằng Vườn thú Quốc gia ở thủ đô nước Mỹ mặc dù được vào cửa miễn phí nhưng du khách phải đặt trước vé trên smartphone. Đội bóng chày địa phương Washington Nationals cũng đang làm điều tương tự: khán giả không còn có thể in vé để vào cửa, thay vào đó họ phải xuất trình vé điện tử trên điện thoại.

Nhiều khách sạn cũng bắt đầu chuyển sang hình thức check-in online. Theo đó, khách sạn không nhận đặt phòng tại quầy lễ tân mà phải đặt từ trang web. Thậm chí họ muốn khách hàng tự nhận phòng, chuyển sang dùng chìa khóa di động trên smartphone thay vì chìa khóa phòng.

Những thay đổi này chủ yếu nhằm mục đích biến các thủ tục trở nên thuận tiện hơn. Sử dụng smartphone được cho là tiết kiệm thời gian và giúp các doanh nghiệp dễ dàng kết nối với ứng viên, nhân sự hoặc khách hàng.

Nhưng khi điện thoại hết pin hoặc mất kết nối internet, những thay đổi này thực sự khiến mọi thứ khó khăn hơn rất nhiều, đặc biệt là đối với những người không có điện thoại và những người muốn cắt giảm thời gian sử dụng điện thoại. 

Hơn hết, nhiều công việc hiện nay yêu cầu phải có smartphone như tài xế công nghệ của các doanh nghiệp Grab, Bee... Với nhóm ngành này, việc mất điện thoại đồng nghĩa với không thể làm việc.

Ngay cả khi nhận thức được hàng loạt hậu quả của việc nghiện smartphone, chúng ta vẫn không thể sống thiếu điện thoại. Các doanh nghiệp, chính phủ cũng như các nhà sản xuất thiết bị, nhà phát triển ứng dụng dường như đang ép chúng ta biến smartphone thành công cụ thiết yếu trong cuộc sống.

Theo Business Insider, không sử dụng smartphone nên là quyền của mỗi người. Điện thoại được coi là phương tiện giúp cuộc sống thuận tiện hơn, nhưng trên thực tế, chúng tạo ra một xã hội bất bình đẳng hơn với những người không dùng điện thoại.