Trụ trì chùa Ba Vàng vi phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo

Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng đã vi phạm các quy định của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo.

Chiều ngày 10/1, bà Nguyễn Thị Định, Trưởng phòng Thanh tra - Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Nội vụ) đã đưa ra những nhận định về việc trụ trì chùa Ba Vàng (TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) vi phạm các quy định của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo thời gian qua.

Theo bà Định, ngày 18/12/2023, chùa Ba Vàng có văn bản số 83/TB-CBV về việc "Thông báo thay đổi địa điểm tổ chức đại lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh và ngày tu bát quan trai tháng 11 Âm lịch năm 2023" do Đại đức Thích Trúc Thái Minh gửi UBND thành phố Uông Bí và các cơ quan chức năng của địa phương. Địa điểm tổ chức tại chùa Ba Vàng trong thời gian từ ngày 22 đến ngày 24/12/2023.

"Thông báo này của chùa Ba Vàng có bổ sung nội dung 'cung rước xá lợi Phật' nhưng không nêu rõ là xá lợi gì", bà Định cho hay.

Đối chiếu với các quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo thì chùa Ba Vàng không phải là chủ thể đứng ra thực hiện thông báo danh mục hoạt động tôn giáo bổ sung. Hơn nữa, chùa Ba Vàng cũng không tuân thủ thời gian tổ chức như đã thông báo (từ ngày 22 đến ngày 24/12/2023) mà tổ chức từ ngày 22 đến ngày 27/12/2023.

Điều này cũng không tuân theo quy định tại khoản 3 Điều 43 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo (chậm nhất là 20 ngày trước khi diễn ra hoạt động). 

Liên quan đến việc có nhiều nhà sư và phật tử người nước ngoài tham gia sự kiện, bà Nguyễn Thị Định dẫn Điều 48 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo nêu rõ, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc trước khi mời tổ chức, cá nhân nước ngoài vào Việt Nam để thực hiện hoạt động tôn giáo ở một tỉnh có trách nhiệm gửi hồ sơ đề nghị đến UBND tỉnh. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, UBND tỉnh có trách nhiệm trả lời bằng văn bản; trường hợp không chấp thuận phải nêu rõ lý do.

Theo bà Định, các hoạt động tại chùa Ba Vàng có sự tham gia của nhiều nhà sư và phật tử người nước ngoài, trụ trì chùa Ba Vàng phải có văn bản báo cáo Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Uông Bí để tổ chức này gửi hồ sơ đến UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị được chấp thuận.

Tuy nhiên, UBND tỉnh Quảng Ninh không nhận được văn bản xin phép của Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Uông Bí. "Như vậy, căn cứ quy định tại Điều 48 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo thì chùa Ba Vàng đã thực hiện không đúng quy định", bà Định cho biết.

Đại diện Ban Tôn giáo Chính phủ phản ánh, việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh mời Thượng tọa Sayadaw U Wepulla (trụ trì chùa Parami, Myanmar), Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế vào Việt Nam để tham dự buổi lễ và mang "xá lợi tóc Đức Phật" đến chùa Ba Vàng tổ chức cho phật tử, người dân chiêm bái; đồng thời có phát biểu tại đây là hoạt động tôn giáo nhưng lại sử dụng visa nhập cảnh với mục đích tham quan, du lịch. Theo bà Định, đó là việc làm không đúng quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.

Mặt khác, theo Điều 79 Quy chế hoạt động Ban Tăng sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam nhiệm kỳ IX (2022-2027) quy định "Tổ chức, cá nhân chức sắc Phật giáo nước ngoài vào Việt Nam bằng visa du lịch không được hoạt động tôn giáo tại Việt Nam. Nếu thực hiện hoạt động tôn giáo tại một tự viện, hoặc nhiều tự viện là vi phạm pháp luật. Trụ trì, Trưởng ban Ban Quản trị tự viện phải chịu trách nhiệm hoàn toàn khi để hoạt động tôn giáo trái pháp luật này được thực hiện tại tự viện".

Do đó, theo quy định của pháp luật tín ngưỡng, tôn giáo và Quy chế nêu trên, trụ trì chùa Ba Vàng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn khi để hoạt động tôn giáo trái pháp luật diễn ra tại cơ sở tôn giáo do mình phụ trách.

Như vậy, trụ trì chùa Ba Vàng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn khi để hoạt động tôn giáo trái pháp luật diễn ra tại cơ sở tôn giáo do mình phụ trách. Giáo hội Phật giáo Việt Nam có trách nhiệm xem xét xử lý theo quy định của Giáo hội.

Xuất cảnh nhiều lần

Bà Nguyễn Thị Định dẫn báo cáo của địa phương cho thấy trong năm 2023, Đại đức Thích Trúc Thái Minh đã nhiều lần xuất cảnh, nhưng chỉ có một lần tham gia đoàn của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam dự hội thảo quốc tế về di sản Phật giáo Gandhara ở Pakistan là xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Các chuyến xuất cảnh còn lại có hoạt động tôn giáo ở nước ngoài như tham dự Đại lễ Phật đản tại Nhật Bản, giảng pháp cho các phật tử xa xứ tại Hàn Quốc, hành hương về miền đất Phật tại Ấn Độ, đi Cu Ba, Đài Loan và Myanmar theo lời mời của phật tử xa xứ, Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Nội vụ) đều không nhận được báo cáo của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Như vậy, việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh và có các hoạt động tôn giáo ở nước ngoài nhưng không được Giáo hội đề nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật là vi phạm Điều 50 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo.

Điều 50 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo quy định "Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc trước khi cử chức sắc, chức việc, nhà tu hành, tín đồ tham gia hoạt động tôn giáo, đào tạo tôn giáo ở nước ngoài có trách nhiệm gửi hồ sơ đề nghị đến cơ quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ở Trung ương".

Việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh nhiều lần với mục đích hoạt động tôn giáo ở nước ngoài nhưng không thông qua Giáo hội để đề nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền là vi phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.

"Sự việc này đã làm ảnh hưởng đến trật tự xã hội và chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo; ảnh hưởng tới uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Vì vậy, để ổn định tình hình, về phía các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã kịp thời chấn chỉnh và tiếp tục xem xét, xử lý nghiêm, dứt điểm các vi phạm khi có đầy đủ căn cứ pháp luật", bà Định cho hay.

Trên cơ sở đó, Quảng Ninh có quyết định cụ thể về việc áp dụng các quy định của pháp luật đối với các hoạt động đã diễn ra tại đây. Ngoài ra, UBND thành phố Uông Bí cần rút kinh nghiệm trong việc tiếp nhận các thủ tục hành chính về tín ngưỡng, tôn giáo; nếu không đúng quy định của pháp luật phải trả lại, yêu cầu tổ chức, cá nhân liên quan bổ sung, hoàn thiện hồ sơ.

Bà Định cho rằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam cần xem xét, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của Hiến chương, Quy chế của Giáo hội để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương; không để tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật tại chùa Ba Vàng cũng như tại các cơ sở tôn giáo thuộc Giáo hội quản lý.