Vaccine ngừa ung thư sẽ ra mắt vào năm 2025

Hai công ty công nghệ sinh học từ Mỹ và Đức đã đưa ra những kết quả đầy hứa hẹn của thử nghiệm kết hợp vaccine mRNA với thuốc điều trị ung thư để điều trị khối u ác tính.

Mới đây, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và Cơ quan Y tế Châu Âu (EMA) lần lượt cấp chỉ định và công nhận liệu pháp mRNA (mRNA-4157) kết hợp với thuốc điều trị ung thư Keytruda (ký hiệu Keynote-942, còn gọi là pembrolizumab) để điều trị bổ trợ cho bệnh nhân u ác tính.

Trước đó, công ty công ty công nghệ sinh học Moderna (Mỹ) và công ty khoa học công nghệ đa quốc gia Merk (Đức) đã đưa ra kết quả đầy hứa hẹn từ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2b, nghiên cứu sự kết hợp giữa liệu pháp mRNA và thuốc điều trị ung thư Keytruda để điều trị khối u ác tính.

Thử nghiệm được thực hiện trên những bệnh nhân có khối u ác tính nguy cơ tái phát cao (giai đoạn III/IV) sau khi cắt bỏ hoàn toàn khối u. Kết quả cho thấy điều trị bằng mRNA-4157 kết hợp với pembrolizumab giúp bệnh nhân cải thiện tỷ lệ sống sót, không di căn xa so với chỉ dùng Keynote-942 đơn thuần, giảm 49% nguy cơ tái phát hoặc tử vong, giảm 62% nguy cơ di căn so với chỉ dùng thuốc pembrolizumab độc lập.

Ông Kyle Holen, Phó Chủ tịch cấp cao của công ty Moderna, cho biết: "Nghiên cứu Keynote-942/mRNA-4157 là minh chứng đầu tiên về hiệu quả của phương pháp điều trị ung thư bằng sử dụng liệu pháp mRNA, cho thấy lợi ích đáng kể so với pembrolizumab đơn thuần trong điều trị khối u ác tính bổ trợ". 

So với dùng pembrolizumab đơn thuần, phương pháp điều trị kết hợp để lại ít tác dụng phụ và không đáng kể. Số bệnh nhân ung thư độ 3 trở lên báo cáo các tác dụng phụ khi dùng mRNA-4157/Keynote-942 chiếm 25%, trong khi số bệnh nhân xuất hiện tác dụng phụ khi dùng riêng pembrolizumab chiếm 20%.

Các tác dụng phụ phổ biến nhất ở bất kỳ cấp độ nào do mRNA-4157 là mệt mỏi (60,6%), đau tại chỗ tiêm (56,7%) và ớn lạnh (49%). 

Dựa trên dữ liệu từ nghiên cứu Keynote-942/mRNA-4157-P201 giai đoạn 2b, FDA và EMA lần lượt cấp chỉ định và công nhận liệu pháp kết hợp mRNA-4157 với pembrolizumab theo Chương trình Thuốc ưu tiên để điều trị bổ trợ cho bệnh nhân u ác tính có nguy cơ cao.

Vào tháng 7, Moderna và Merck đã công bố triển khai thử nghiệm giai đoạn 3, đánh giá "mRNA-4157 kết hợp với pembrolizumab như một phương pháp điều trị bổ trợ ở những bệnh nhân bị u ác tính đã được cắt bỏ có nguy cơ cao (giai đoạn IIB-IV)". Ông Stéphane Bancel, Tổng giám đốc Moderna, tin rằng vaccine mRNA cho khối u ác tính có thể ra mắt vào năm 2025.

Moderna không phải là đơn vị duy nhất đặt mục tiêu phát triển vaccine ngừa ung thư. Vào tháng 5/2023, tạp chí Nature đưa tin BioNTech hợp tác với Roche đề xuất thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 cho một loại vaccine ung thư tuyến tụy.

Vào tháng 6/2023, tại hội nghị của Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Mỹ, Transgene trình bày kết luận của mình liên quan đến vaccine vector virus chống lại các bệnh ung thư liên quan đến ENT và papillomavirus. Vào tháng 9, Ose Immunotherapeutics đã gây chú ý với vaccine điều trị bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối.