Không chỉ Việt Nam, sự khan hiếm nước xảy ra ở khắp các châu lục đe dọa nền kinh tế toàn cầu

Các nhà nghiên cứu cho rằng nền kinh tế của các quốc gia lớn ở châu Á như Ấn Độ và Trung Quốc thậm chí cả châu Âu sẽ bị ảnh hưởng nặng nề từ ​​tình trạng thiếu nước và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Nông nghiệp, sản xuất và quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo sẽ là những ngành bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi tình trạng này.

Tại Việt Nam lưu lượng nước về hồ thủy điện vẫn rất thấp

Theo Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp - Bộ Công Thương, đến sáng 19/6, lượng nước về các hồ thủy điện miền Bắc tăng nhẹ so với hôm qua nhưng vẫn thấp. Cụ thể, hồ Lai Châu: 810 m3/s; hồ Sơn La: 251 m3/s; hồ Hòa Bình: 857 m3/s; hồ Thác Bà: 128 m3/s; hồ Tuyên Quang: 253 m3/s; hồ Bản Chát: 85 m3/s; hồ Trung Sơn: 183 m3/s; hồ Bản Vẽ: 126 m3/s; hồ Hủa Na: 43 m3/s; hồ Bình Điền: 9 m3/s; hồ Hương Điền: 12 m3/s; hồ Thác Mơ: 128 m3/s; hồ Trị An: 400 m3/s....

Lưu lượng nước này giúp các hồ thủy điện vượt mực nước chết: 

- Hồ Lai Châu: 278.99/265m (mực nước hồ/ mực nước chết):

- Hồ Sơn La: 178.71/175m

- Hồ Hòa Bình: 102.68/80m

- Hồ Thác Bà: 46.49/46m

- Hồ Tuyên Quang: 95.99/90m

- Hồ Bản Chát: 437.45/431m.

Một số hồ còn lại xấp xỉ mực nước chết gồm Thác Bà, Bản Vẽ, Thác Mơ, Đồng Nai 3 và một số hồ có mực nước thấp là: Sơn La, Hủa Na.

Được biết, El Nino đã diễn ra, ở hầu hết các vùng trong cả nước nhiệt độ trung bình các tháng có xu thế cao hơn bình thường; nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn; mùa đông chênh lệch rõ rệt hơn mùa hè, các khu vực phía Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn phía Bắc.

 Đặc biệt, khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ở nhiều nơi do các đợt El Nino mạnh có thể gây ra. Như trong thời kỳ từ tháng 4 - nửa đầu tháng 6/2023, trên cả nước đã xảy ra 7 đợt nắng nóng diện rộng. Trong đó, đợt nắng nóng từ ngày 17 - 24/4, ngày 4 - 7/5 và 1 - 4/6 đã xuất hiện nhiều nơi có nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử trong cùng thời kỳ.

Châu Âu dấy lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng thiếu nước trầm trọng trước mùa hè khắc nghiệt

Hết mùa hè này đến mùa hè khác, châu Âu đang phải chịu cảnh khan hiếm nước và tình trạng này dường như ngày càng trở nên tồi tệ hơn. 

Alvarez, người trước đây từng là Bộ trưởng Nội vụ của Tây Ban Nha, cho biết nguồn nước của Tây Ban Nha hiện ở mức dưới 50% công suất.

Một số vùng đang bị khan hiếm nước do hạn hán, trong khi những vùng khác đang phải hứng chịu lũ lụt. Hầu hết đang phải gánh chịu hậu quả của ô nhiễm nước nhưng không có gì mới cả.

Alvarez cho biết: “Sự kết hợp giữa việc thiếu mưa và nhiệt độ khắc nghiệt đang gây nguy hiểm cho an ninh lương thực của chúng ta và sự tồn tại về kinh tế của hàng triệu nông dân". Ông kêu gọi các biện pháp hỗ trợ tài chính trong khu vực để giúp đỡ những người bị ảnh hưởng.

Salvatore De Meo, một MEP khác phục vụ trong ủy ban nông nghiệp và phát triển nông thôn, cho biết nông nghiệp là một trong những ngành có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất do nguồn nước ngày càng cạn kiệt, khiến việc sản xuất lương thực trở nên khó khăn hơn.

“An ninh lương thực của chúng ta phụ thuộc vào cách chúng ta quản lý nguồn nước của mình” - De Meo nói.

Tại châu Á, sự khan hiếm nước đang nổi lên như một mối đe dọa kinh tế toàn cầu, trong đó Trung Quốc và Ấn Độ có nguy cơ cao nhất

Ấn Độ, hiện là quốc gia đông dân nhất thế giới, sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ tình trạng khan hiếm nước. Ngân hàng Thế giới cho biết, mặc dù chiếm 18% dân số thế giới, nhưng nước này chỉ có đủ nguồn nước cho 4% dân số, điều này khiến Ấn Độ trở thành quốc gia thiếu nước nhất thế giới.

Quốc gia Nam Á này phụ thuộc rất nhiều vào mùa gió mùa để đáp ứng nhu cầu nước, nhưng biến đổi khí hậu đã gây ra lũ lụt và hạn hán tấn công quốc gia này nhiều hơn, đồng thời làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nước. 

Bên cạnh đó Trung Quốc cũng đang thiếu hụt nước trầm trọng. 

Theo tổ chức tư vấn độc lập Viện Lowy, khoảng 80% đến 90% nước ngầm của Trung Quốc không phù hợp để tiêu thụ, trong khi một nửa số tầng chứa nước quá ô nhiễm để sử dụng cho công nghiệp và nông nghiệp. 50% nước sông của Trung Quốc cũng không thích hợp để uống và một nửa trong số đó cũng không an toàn cho nông nghiệp. 

Mặc dù nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã đạt được tiến bộ trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch, nhưng hệ thống điện của nước này vẫn chủ yếu phụ thuộc vào than đá. Và nếu không có nước, sẽ không có than. Nước là nguyên liệu đầu vào thiết yếu để phát điện của các nhà máy điện than, và nếu nước trở nên khan hiếm hơn hoặc không có sẵn để phát điện, thì nhà máy đó sẽ trở nên kém hiệu quả. 

Các quốc gia đang phát triển khác trong khu vực cũng ở trong tình trạng tương tự, nhưng cuộc khủng hoảng thiếu hụt nước của họ có thể khó giải quyết hơn. Shanshan Wang, lãnh đạo doanh nghiệp nước Singapore tại công ty tư vấn bền vững Arup, cho biết các quốc gia như Philippines không có đặc quyền và khả năng phục hồi tốt, vì vậy có “sự mất cân bằng lớn trong cuộc khủng hoảng nước mà chúng ta đang phải đối mặt”. 

Thế giới đối mặt với El Nino 

Theo mô hình của cơ quan nghiên cứu kinh tế Bloomberg Economics, El Nino trước đây từng tác động rõ rệt đến lạm phát toàn cầu. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ tăng trưởng GDP, đặc biệt là Brazil, Ấn Độ và Úc cùng nhiều quốc gia dễ bị tổn thương khác.

Sự quay trở lại của El Nino lần này còn cộng hưởng với thời tiết khắc nghiệt và nhiệt độ gia tăng do biến đổi khí hậu, làm cho nguy cơ lạm phát trở nên đáng sợ hơn. Peru cho biết họ chi 1 tỉ USD trong năm nay để chống lại các tác động của khí hậu và thời tiết.

Bà Bhargavi Sakthivel, kinh tế gia của Bloomberg Economics, nhấn mạnh: “Giữa lúc thế giới đang vật lộn với nguy cơ lạm phát và suy thoái kinh tế cao, rõ ràng hiện tượng El Nino xuất hiện không đúng lúc. Trong khi các chính sách can thiệp có xu hướng kiềm chế nhu cầu, El Nino lại ảnh hưởng đến nguồn cung”.

Chẳng hạn, ở Chile, nơi cung cấp 30% sản lượng đồng thế giới, El Nino có thể gây ra mưa lớn, từ đó có thể hạn chế khả năng tiếp cận các mỏ đồng. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến giá chip máy tính, ô tô và thiết bị gia dụng.

 Ngay cả giá một tách cà phê cũng có thể tăng lên nếu Brazil, Việt Nam và các nhà cung cấp hàng đầu khác bị ảnh hưởng.

Bà Katharine Hayhoe, khoa học gia trưởng của Tổ chức bảo vệ môi trường Mỹ The Nature Conservancy, cho biết El Nino diễn ra cùng với xu hướng ấm lên trong thời gian dài giống như một cú tác động kép. Các hiệu ứng sẽ kéo dài trong nhiều năm. 

Theo bà Hayhoe, các nhà kinh tế ở Cục Dự trữ liên bang tại Dallas đã cảnh báo vào năm 2019 rằng thiệt hại do chu kỳ El Niño “có khả năng tác động tiêu cực dai dẳng đến tăng trưởng sản lượng” và thậm chí có thể “làm thay đổi quỹ đạo thu nhập vĩnh viễn”.

Các nhà nghiên cứu khí hậu cũng tìm thấy những tác động kinh tế phức hợp. Các nhà khoa học Dartmouth ước tính rằng El Nino 1997-1998 đã dẫn đến tổng sản phẩm quốc nội của Mỹ bị mất 5.700 tỉ USD trong 5 năm sau đó. Mô hình của họ ước tính rằng vào cuối thế kỷ này, El Nino sẽ làm giảm khoảng 84.000 tỉ USD GDP.

Nhưng rủi ro nghiêm trọng nhất sẽ diễn ra ở vùng nhiệt đới và Nam bán cầu. Theo mô hình của Bloomberg Economics, El Nino có thể làm giảm gần nửa điểm phần trăm so với tăng trưởng GDP hằng năm ở Ấn Độ và Argentina. Riêng ở Peru, Úc và Philippines có thể giảm khoảng 0,3 điểm phần trăm.

Ngay từ năm 2000, Quỹ Tiền tệ quốc tế đã cảnh báo rằng El Nino có thể làm tăng thêm 4 điểm phần trăm đối với lạm phát giá cả hàng hóa, chưa kể tác động hiện tại của biến đổi khí hậu.