Một số đảo san hô quan trọng của Australia nguy cơ biến mất vì khủng hoảng khí hậu

Nhiều đảo san hô quan trọng giúp mở rộng quyền tài phán hàng hải của Australia đang phải đối mặt nguy cơ biến mất do biến đổi khí hậu.

Tờ The Guardian dẫn lời nhà khoa học đứng đầu cuộc nghiên cứu mới cho biết số phận của các hòn đảo san hô ở Australia hiện đang trong tình thế "ngàn cân treo sợi tóc" khi mực nước biển dâng cao, các đợt nắng nóng trên biển ngày càng nhiều, những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và quá trình axit hóa đại dương làm ảnh hưởng sâu sắc đến những rạn san hô.

Tiến sĩ Tommy Fellowes thuộc Đại học Sydney (Australia) đã dẫn đầu cuộc nghiên cứu trên 56 hòn đảo san hô ở vùng trũng của nước này và đưa ra phương pháp đánh giá mức độ rủi ro mà chúng phải đối mặt.

Theo đó, nghiên cứu đã đánh giá những hòn đảo này dựa trên các yếu tố như mức độ dễ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, bão, mực nước biển dâng và sóng nhiệt biển. Sau đó được chia thành 5 loại từ rủi ro thấp đến rủi ro rất cao.

Kết quả nghiên cứu cho thấy các hòn đảo san hô Scott, Clerke và Imperieuse ở phía Tây Bắc là những hòn đảo có nguy cơ biến mất rất cao và dễ bị ảnh hưởng nhất.

Bên cạnh đó, có 11 hòn đảo ở ngoài khơi bờ biển Queensland đang đối mặt với nguy cơ biến mất cao. Không có hòn đảo nào có mức độ rủi ro bằng 0.

Tiến sĩ Fellowes cho hay: "Những hòn đảo san hô này có nhiều hình dạng cũng như kiểu dáng khác nhau, nhưng chúng đều phải đối mặt với nhiều áp lực môi trường như bão, mực nước biển dâng và áp lực nhiệt.

Chúng có ý nghĩa to lớn đối với các cộng đồng sống và phụ thuộc vào chúng. Nguy cơ biến mất của các hòn đảo san hô cũng có ý nghĩa địa chính trị bởi chúng cung cấp một lượng lớn diện tích mà Australia có quyền quản lý, đánh bắt cá, vận tải, thăm dò khoáng sản".

Mực nước ở các đại dương trên thế giới đang ngày càng dâng cao khi băng từ các sông băng và dải băng gắn với đất liền tan chảy, cũng như do sự giãn nở vì nhiệt của nước.

Tiến sĩ Fellowes bày tỏ mực nước biển dâng "có lẽ là mối đe dọa đáng chú ý nhất" mà nhiều hòn đảo đang phải đối mặt, trong khi đây vốn là những nơi mực nước biển dâng nhanh hơn mức trung bình toàn cầu.

Theo giới chuyên gia, các đánh giá về rủi ro này chỉ dựa trên các điều kiện hiện tại, nhưng các yếu tố như sóng nhiệt trên biển, nước biển dâng và bão có thể sẽ ngày càng trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu.

Không ai có thể đưa ra dự đoán về thời điểm mà các hòn đảo này sẽ biến mất, và  đây sẽ là trọng tâm của công việc trong tương lai. Trong khi đó, khả năng phục hồi của các đảo san hô này là "vấn đề có tầm quan trọng chiến lược đối với hoạt động quản lý ven biển của Australia".

Đối với "quê hương của những chú chuột túi", việc các hòn đảo này biến mất có thể đồng nghĩa với việc phải chuyển đổi phương thức xác định vùng biển, thay vì phương pháp dựa trên mốc thủy triều thấp như trước đây.

Trên bình diện quốc tế, tiến sĩ Fellowes cho biết khoảng 50 quốc gia đang ủng hộ sự thay đổi theo quy trình của Liên Hợp Quốc để xác định các vùng đặc quyền kinh tế dựa trên vị trí của đất liền.

Theo sự thay đổi đó, ông cho biết các quốc gia, bao gồm cả Australia đang ủng hộ phương pháp xác định các khu vực dựa trên tọa độ để các quyền kinh tế sẽ vẫn được giữ nguyên ngay cả khi những vùng quan trọng này biến mất.