Là người Ca dong, mấy chị em chỉ cao chưa đầy 50cm. Cuộc sống miền núi vô cùng khốn khó nhưng những chị em người lùn này vẫn nỗ lực để vượt lên số phận.
Con đường vào Tak Lũ ở thôn 3 (xã Trà Mai, Nam Trà My, Quảng Nam) trơn nhẫy trong cơn mưa chiều. Những khóm mây mù lờ lững tỏa xuống triền núi mang theo hơi lạnh của miền sơn cước cũng là lúc mấy chị em người lùn trở về nhà sau một ngày miệt mài đi làm rẫy. Từng tiếng cười nói phá tan bầu không khí nguyên sơ của miền rừng Ngọc Linh của ba chị em người lùn trong căn nhà lúp xúp dựng bên vách núi này. Thấy những người khách lạ, ba chị em nhìn nhau rồi nói bằng tiếng Ca Dong như ướm hỏi. Nhưng rồi, sự rụt rè dần biến mất khi những câu chuyện được mở ra.
Chị Hồ Thị Hiếu (SN 1991) là chị cả trong nhà bảo cha mất rồi, giờ chỉ còn ba chị em sống với người mẹ già. Bằng tiếng ca dong, người mẹ già bộc bạch câu chuyện của những đứa con “nuôi hoài không lớn” của mình. Ngượng nghịu, người mẹ kể rằng ba đứa lúc chào đời cân nặng đều hơn 3 kg, nhưng từ tháng thứ 10 trở đi thì nuôi hoài không lớn, sau đó mới biết bị lùn.
Bản thân bà cũng chẳng hiểu vì sao các con bị lùn, vì vợ chồng bà có thể trạng bình thường và hai bên nội, ngoại không ai lùn cả. Thuở các con còn nhỏ, người mẹ rất cực nhọc trong việc chăm sóc do các con chậm biết đi so với đứa trẻ bình thường. Chị Hiếu chia sẻ, gia đình có 8 người con, nhưng chỉ có 3 người mang gen lùn, còn lại đều bình thường. Đến nay 5 người kia đều đã có gia đình, chỉ còn lại 3 chị em lùn cùng sống với mẹ già.
Mang hình hài như đứa trẻ, đôi lúc phải nghe lời bàn tán của của người trong làng, nhưng ba chị em người lùn ấy đều lạc quan, vui vẻ và cố gắng vươn lên trong cuộc sống bằng nghị lực chính mình. Những ngày tháng tuổi thơ khá khó khăn khi gia đình nghèo, lại có cơ thể khá nhỏ nên việc làm nông thật vất vả. Những con đường mòn trên dãy núi Ngọc Linh này có những đoạn dốc đứng, ngay cả người bình thường cũng rất khó để đi lại, thế nhưng ba chị em ấy vẫn đều đặn hằng ngày vượt quãng đường chả chục km để vào rừng phát cỏ, trồng lương thực, hay đi làm thuê kiếm tiền về cho cả gia đình.
Nhiều người vô cùng bất ngờ khi ba chị em người lùn vẫn thoăn thoắt leo núi, phát rẫy, đào cây, làm ruộng như những người khỏe mạnh bình thường khác. “Mình đi riết thì quen thôi, cũng mệt lắm và chắc chắn là khổ hơn nhiều người bình thường khác, nhưng quen rồi, chỉ sợ không có việc làm, không có cái ăn thôi!”, anh Hồ Văn Lợi (SN 1998) cười bộc bạch.
Hồ Văn Lợi là con trai duy nhất trong nhà, công việc nặng nhọc phải gánh vác nhưng vì thể hình quá nhỏ bé, cao chỉ hơn 50cm nên cũng khá vất vả. Còn chị Hồ Thị Hằng (SN 1993) là chị thứ 2 trong gia đình ngày ngày cùng với hai chị em lùn cùng nhau đi phát rẫy, đi làm thuê, hoặc xuống suối bắt ốc bắt cá cải thiện bữa ăn cho cả nhà. Căn nhà gỗ nhỏ đã được dựng lên nhiều năm chỉ đủ che nắng mưa, nhiều chỗ đã bị mục bởi thời gian dài dầm mưa dãi nắng. Tài sản trong nhà chẳng có gì ngoài mấy chiếc nồi cũ kỹ, mấy bao lúa nhỏ gác trên gác bếp, mấy tấm chăn mền để gia đình vượt qua cái lạnh miền núi mỗi đêm.
Ba chị em cùng mẹ già sống trong hoàn cảnh khốn khó nhưng lúc nào cũng lạc quan, tự tin vào chính mình. Nhiều khi đi làm thuê, chủ vườn nhìn ba chị em với ánh mắt nghi ngại vì sợ không đảm bảo được công việc lao động chân tay vất vả, nhưng cả ba chị em đều tự tin đảm nhiệm được công việc. Cứ thế lâu dần, mọi người đều cảm phục nghị lực của ba chị em này.
“Nhiều người gặp chị em mình hay đặt câu hỏi, nhưng chị em mình đều chỉ cười chứ không muốn giải thích gì nhiều. Quan trọng là tự động viên mình, hoàn thành công việc và không buồn vì hoàn cảnh của mình, vậy thôi! Ba chị em bảo nhau cùng làm, không dựa vào ai cả!”, Hồ Thị Hằng chia sẻ.
Được biết, ngày công làm thuê của mỗi người được chừng trên dưới 100 nghìn đồng. Số tiền ấy mấy chị em gom lại để cùng mua gạo, mua nhu yếu phẩm chung cho cả gia đình, còn thừa thì tích góp phòng những lúc ốm đau. Tuy nhiên không phải ngày nào cũng có công việc kiếm ra tiền, nên chị em Hiếu, Hằng và Lợi lại vào rừng kiếm rau củ, bắt ốc bắt cá để cải thiện.
Nghị lực và niềm tin vào cuộc sống của ba chị em khiến nhiều người dân Ca Dong ở miền núi cao này cảm phục. Hơn ai hết, họ hiểu rằng sống chan hòa và dựa vào sức của mình thì sẽ lạc quan hơn, thay vì buồn bã với số phận của mình.
Ông Ngô Duy Khánh - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn 3 (xã Trà Mai) cho biết: “Gia đình ba chị em này khá đặc biệt bởi có nhiều người lùn. Nói chung, gia đình còn khó khăn, hiện là hộ nghèo nhưng rất cố gắng làm ăn. Góc độ địa phương rất tuyên dương, tuy khó khăn nhưng chí thú làm ăn, sống hiền hòa với chòm xóm”.