Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đặt ra các tiêu chí rất cao để tuyển chọn phi hành gia. Các ứng cử viên cần có sức khỏe tốt, cùng với những kỹ năng và phẩm chất ưu tú để thực hiện các nhiệm vụ khó khăn trên tàu vũ trụ.
Đầu năm 1982, ông George Abbey - Giám đốc điều hành bay của NASA tại Trung tâm vũ trụ Lyndon B. Johnson vào thời điểm đó, đã phải lựa chọn một nhóm khoảng 30 phi hành gia trong danh sách đã được NASA chỉ định trước đó để thực hiện sứ mệnh bay vào không gian.
Vào thời điểm đó, danh sách ghi nhận rất nhiều thứ "đầu tiên": phi hành gia da màu đầu tiên, phi hành gia người Mỹ gốc Á đầu tiên hay nữ phi hành gia đầu tiên. Nước Mỹ khi ấy sắp chọn ra những người phụ nữ hiếm hoi có cơ hội đặt chân vào vũ trụ.
Họ là Anna Fisher - bác sĩ cấp cứu; Shannon Lucid - nhà hóa học; Judy Resnik - kỹ sư điện; Sally Ride - cựu vận động viên quần vợt kiêm nhà vật lý thiên văn; Rhea Seddon - bác sĩ phẫu thuật và Kathy Sullivan - chuyên gia hải dương học kiêm địa chất học.
"Cuối cùng thì NASA cũng phải chọn lựa một người trong số chúng tôi. Hai người phụ nữ cùng làm một nhiệm vụ vào thời điểm đó có lẽ là điều không thể", Kathy Sullivan nói.
Truyền thông năm đó dậy sóng với rất nhiều các bài báo phỏng vấn 6 người phụ nữ tài năng này. NASA không công khai đánh giá bất kỳ ai, thế nhưng cả 6 người phụ nữ đều ngầm hiểu rằng giá trị của bản thân trong mối quan hệ với công chúng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Sullivan nhớ lại: "Nếu chúng tôi đồng đều về mọi mặt, họ sẽ chọn một người thường xuyên được lên báo".
Tất nhiên là NASA có những tiêu chí riêng để lựa chọn những phi hành gia tài năng để đặt chân lên vũ trụ. Cách giám đốc Abbey đưa ra lựa chọn của mình cho đến thời điểm hiện tại vẫn gây được tiếng vang, nhất là khi Mỹ sắp đưa người phụ nữ và thành viên da màu đầu tiên lên mặt trăng vào năm sau.
Bà Sally Ride đã từng là một vận động viên quần vợt, sau đó theo học Đại học Stanford và lấy bằng Tiến sĩ ngành vật lý thiên văn. Bài báo "NASA tuyển nữ phi hành gia đầu tiên" năm đó đã khiến bà vô cùng hứng thú.
Trong khi đó, bà Judy Resnik là một thiên tài toán học đến từ Ohio, đồng thời là một nghệ sĩ piano cổ điển, xuất chúng trên mọi lĩnh vực.
Tình cờ biết đến thông báo tuyển dụng của NASA, bà Resnik bắt đầu lấy lại vóc dáng và tham gia các khóa học bay. Bà cũng tìm kiếm lời khuyên từ một số các chuyên gia, trong đó có phi hành gia Michael Collins của con tàu Apollo 11.
Theo Bloomberg, cả bà Ride và bà Resnik đều đặc biệt thành thạo Hệ thống điều khiển từ xa và cánh tay robot. Hai người phụ nữ tài năng đã được huấn luyện kỹ càng, biết xử lý trọng tải cơ thể. Bên cạnh đó, họ cũng có thể chụp ảnh, quay video bằng camera gắn trong đầu cánh tay.
Một trong số các tiêu chí quan trọng là sử dụng thành thạo cánh tay robot. NASA muốn kiểm tra xem liệu các phi hành gia có thể thực hiện tốt các thao tác cơ bản này hay không trước khi lựa chọn ra người xứng đáng.
Bà Resnik sử dụng hệ thống robot vô cùng thuần thục, NASA sau đó đã điều chuyển bà đến Trung tâm Điều khiển Sứ mệnh vào tháng 3/1982 để hỗ trợ những phi hành đoàn cần trợ giúp khắc phục sự cố. Trong chuyến bay tàu con thoi thứ hai và thứ ba, bà đóng vai trò người liên lạc chính giữa các tổ bay và hàng chục công nhân dưới mặt đất.
Bà Ride cũng có kiến thức chuyên sâu về cách thức liên lạc hiệu quả giữa tàu con thoi và Trái đất. Bà được giám đốc Abbey và cựu phi hành gia Bob Crippen đánh giá cao bởi có thái độ bình tĩnh trước mọi tình huống nguy cấp.
Giám đốc Abbey khi ấy đã tạo một bảng tính: đánh dấu X để chỉ điểm mạnh của từng phi hành gia. Kết quả, bà Ride là người chiến thắng bởi hiểu rõ hơn về hệ thống. Bác sĩ Fisher chỉ đứng vị trí thứ ba dù được đông đảo công chúng hâm mộ.
Đến đầu năm 1983, quá trình huấn luyện của bà Ride ngày càng căng thẳng. Nhóm bắt đầu dành nhiều thời gian hơn để làm quen với các thiết bị mô phỏng tàu con thoi. Tất cả được diễn tập vô cùng kỹ càng để chuẩn bị cho chuyến bay kéo dài 1 tuần - chuyến bay với hầu hết là nam giới.
Tuy bà Sally Ride không phải người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử nhân loại bay vào không gian, nhưng bà lại là người phụ nữ Mỹ đầu tiên chạm đến cột mốc lịch sử này. Báo chí Mỹ khi đó liên tục tiếp cận bà bằng những câu hỏi thiếu tế nhị, chẳng hạn như cách bà đối mặt với kỳ kinh nguyệt trên không gian.
Sát ngày bay, áp lực của bà Ride càng thêm nặng khi phải trả lời phỏng vấn rất nhiều tờ báo. Hầu hết đều nghi ngờ trước viễn cảnh một người phụ nữ có thể đảm nhận công việc của một phi hành gia và bà Ride luôn cố gắng tránh né những câu hỏi này một cách lịch sự.
Bà Ride sau đó đã vinh dự được dành 6 ngày trên quỹ đạo Trái Đất cùng các đồng đội. Ở độ tuổi còn rất trẻ, bà đã hiện thực hoá được ước mơ của hàng ngàn phụ nữ Mỹ. "Tôi cảm thấy thật vinh dự khi được chọn là người phụ nữ đầu tiên có cơ hội bay vào vũ trụ", bà vui mừng chia sẻ.
Sau này, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, trong một thông cáo chia buồn trước sự ra đi của bà Sally Ride, đã ví bà như một "anh hùng dân tộc, một hình mẫu mạnh mẽ" truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ các cô gái trẻ muốn vươn tới các ngôi sao.
"Sally đã cho chúng ta thấy rằng không có giới hạn trong khả năng của con người", cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama bày tỏ.
Vào năm 2015, khi NASA đăng thông báo tuyển phi hành gia, kỳ lục hơn 18.000 đơn đăng ký được ghi nhận. 99,9% số người ứng tuyển bị loại ngay từ vòng hồ sơ và chỉ khoảng 10 người nhận được giấy gọi tới Trung tâm vũ trụ Johnson tại bang Houston (Mỹ) để tham gia đào tạo. Tỷ lệ chọi khi ấy tương đương 1:1500.
Tỷ lệ đỗ cực thấp của NASA bắt nguồn từ nhiều lý do và cơ quan này có quyền lựa chọn những ứng viên xuất sắc trong số những người giỏi nhất: trình độ kỹ thuật như phi công, phẩm chất dũng cảm như lính đặc nhiệm, kiên nhẫn như giáo viên và sức bền như một vận động viên leo núi.
Qua vòng tuyển chọn, các ứng viên sẽ phải trải qua chương trình huấn luyện khắc nghiệt để làm quen với tình huống khẩn cấp trong điều kiện thực tế và mô phỏng. Họ cũng sẽ phải đánh giá thể chất thông qua các chuyến bay và dành hàng giờ làm việc dưới nước trong bộ đồ phi hành gia để đạt tới độ phản ứng tức thời mà không cần suy nghĩ.
Được biết, theo như quy định của năm 2018, các phi hành gia mới sẽ nhận mức lương cấp GS - 12 bậc 1, khoảng 63.600 USD/năm (khoảng 1,5 tỷ đồng). Sau vài năm kinh nghiệm họ có thể lên đến GS - 13 bậc 3 với mức lương là 98.317 USD/năm (khoảng 2,3 tỷ đồng).